مرزنجوش: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف
نام تجاری گیاه:
Marjoram
نام علمی گیاه:
Origanum majorana L.
.jpg)
تاریخچه و گیاهشناسی:
اعتقاد بر این است که مرزنجوش در اصل از منطقه ی مدیترانه و آسیای صغیر آمده است و زنان یونانی از این گیاه برای معطر کردن خانه های خود استفاده می کردند. کلمه ی Oregano از واژه ای یونانی به معنی «لذت و شادی کوه ها» مشتق شده است.
دانستنی های کشاورزی
-مرزنجوش.jpg)
خواص مرزنجوش:
کاهش اضطراب و استرس
در مطالعاتی که در نشریه ی بیوشیمی و رفتار دارویی منتشر شده، ترکیب کارواکریل استات (CA) گیاه مرزنجوش در سه مدل تجربی، بر موش های آزمایشگاهی اثر بالقوه ضد اضطرابی دارد. پژوهشی منتشر شده در نشریه ی انگلیسی تغذیه نشان می دهد که ترکیبات کارواکرول و تیموکینون مرزنجوش به بهبود خلق و خو کمک می کنند. در این پژوهش کپسول های حاوی عصاره ی مرزنجوش دو بار در روز توسط 20 فرد سالم بین 18 تا 45 سال به مدت 5 روز مصرف شد. نتایج این بررسی نشان داد که مصرف عصاره ی مرزنجوش به طرز چشمگیری باعث افزایش امواج مغزی آلفا1 و بتا 1 می شود. امواج مغزی آلفا1 باعث القاء آرامش، بهبود تمرکز و کاهش اضطراب می شود. افزایش امواج مغزی بتا1 نیز باعث افزایش هوشیاری و بهبود شناخت می شود.
تنظیم قند خون
براساس نتایج مطالعاتی که در مجله ی تحقیقات دارویی (Iranian Journal of Pharmaceutical Research) منتشر شده است، پلی فنول های مرزنجوش قند خون را کاهش می دهند پس این گیاه را می توان دارویی برای درمان بیماران مبتلا به دیابت دانست. عصاره ی مرزنجوش از راه تنظیم ژن مرتبط با گلوکز و متابولیسم چربی، دیس لیپیدمی را بهبود می بخشد و داروی مناسبی برای درمان دیابت نوع 2 است. علاوه بر این، مرزنجوش مقاومت به انسولین و بیان ژن چربی و متابولیسم کربوهیدرات را بهبود می بخشد و از این راه به تنظیم قند خون کمک می کند.
تنظیم فشار خون
تحقیقات نشان می دهد که آلفاترپینن و کارواکرول در گونه هایی از جنس Origanum مثل مرزنجوش از تجمع پلاکت های خونی جلوگیری می کنند. این آزمایش که در موش های با فشارخون بالا انجام شده، نشان می دهد که کارواکرول فشار سیستولیک و دیاستولیک خون را کاهش می دهد.
سال 2015، تحقیقاتی در نشریه ی تحقیقات گیاهان دارویی (Journal of Medicinal Plants Research) منتشر شد که بر اساس این تحقیقات، گیاه مرزنجوش با کاهش سنتز هورمون آلدوسترون و کندکردن سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدسترون فشار خون را هم، کاهش می دهد.
تنظیم چربی خون
نتایج آزمایش های دانشگاه المنصوره ی مصر بر موش های تیمار شده با عصاره ی مرزنجوش کاهش چشمگیری در مقدار سرم کلسترول، تری گلیسیرید،LDL و HDL و افزایش مقدار HDL در مقایسه با موش های شاهد را نشان می دهد. اثر ضد کلسترولی مرزنجوش به دلیل وجود ایزوفلاون در آن است که از جذب کلسترول از طریق روده جلوگیری می کند.
ضد التهاب
تحقیقات نشان می دهد که ترکیب بتا کاروفیلینِ (E-BCP) مرزنجوش، علائم التهاب در موش ها را کاهش می دهد. به نظر محققان، شاید بتوان از این ترکیب در درمان پوکی استخوان استفاده کرد. ترکیب بتاکاروفیلین، به گیرنده های خاصی در غشای سلول به نام گیرنده های کانابینوئید متصل شده و به کاهش تورم کمک می کند.
ضد میکروب
از جمله خصوصيات بيولوژيك برجسته ی جنس اريگانوم اثرات ضدميكروبی است، به گونه ای كه در بسياری از گزارشها، جنس اریگانوم در زمره ی قويترين گياهان از اين لحاظ قرار دارد. بسياری از عوامل باكتريايی پاتوژن انسانی مانند S. typhi، S aureus، E. coli و P.areoginosa حساسیت های بالایی به اسانس یا عصاره ی گیاه داشته اند.
از باکتری هایی که زیاد مطالعه شده است، عامل بیماری زخم معده H.pylori است. بر طبق مطالعات انجام شده، این گیاه از جمله گیاهان با فعالیت ضدباکتریایی قوی علیه H.pylori به شمار می رود. مطالعات دیگر نشان می دهد که باکتری های عامل فساد مواد غذایی باکتری های حساس به این گیاه هستند.
مرزنجوش دارای خواص ضدقارچ و ضدمخمر قوی است. بر طبق مطالعات انجام شده انواع زیادی از قارچ های بیماری زا حساسیت بالایی به این گیاه دارند. مکانیسم اثر مرزنجوش آسیب به DNA میتوکندری، آسیب به دیواره ی سلولی و نهایتاً مرگ میکروارگانیسم است. ترکیبات کارواکرول و تایمول این گیاه مسئول اثرات ضد میکروبی هستند.
ضد سرطان
پژوهشی منتشر شده در فصلنامه گیاهان دارویی در سال 1387، نشان می دهد که مرزنجوش DNA را از آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت می کند. این گیاه بیان ژن یک آنزیم محافظت کننده DNA را در محیط کشت سلولی افزایش می دهد. اسانس این گیاه سمی قوی بر علیه سرطان ریه در انسان است. نتایج نشان می دهد که گیاه مرزنجوش اثرات بالقوه ای در پیشگیری و درمان بیماری سرطان دارد.
خواص مرزنجوش:
مواد موثره و ارزش تغذیه ای مرزنجوش
کربوهیدرات ها، آنتراکوئینون ها، کومارین ها، تانن ها، فلاونوئیدها، فلاوانونول ها و آنتوسیانین ها.
یونانیان مرزنجوش را نماد شادی می دانستند و تاج هایی از این گیاه برای مراسم ازدواج تهیه می کردند.
صدها سال است که مرزنجوش ادویه و طعم دهنده ی غذاهای اسپانیایی، مکزیکی و ایتالیایی است.
نخستین بار بقراط حکیم، نام Origanum را برای مرزنجوش به کار برد.
گیاه مرزنجوش، در قرون وسطی از خاورمیانه و از طریق جاده ی ادویه که انشعابی از جاده ی ابریشم است، به چین وارد شد.
مرزنجوش را در انگلستان به صورت عطر استفاده می کردند اما تا جنگ جهانی دوم در آمریکا ناشناخته بود. سربازان آمریکایی نخستین بار در لشگرکشی به ایتالیا با عطر و طعم این گیاه آشنا شدند و آن را به آمریکا وارد کردند.
برای دمنوش، 1 تا 2 قاشق چایخوری سر پر مرزنجوش را در 250 میلی لیتر آب جوش به مدت 5 دقیقه دم گذاشته، روزی 1 تا 2 فنجان بنوشید.
2 ساعت قبل یا بعد از غذا.
عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا
مصرف خوراکی
به طورکلی، هیچگونه خطرات سلامت یا عوارض جانبی در ارتباط با مصرف مناسب دوزهای درمانی تعیین شده شناخته نشده است. مرزنجوش به دلیل محتوای آربوتین موجود در آن برای استفاده طولانی مدت مناسب نیست.
بارداری و شیردهی
ممکن است مرزنجوش باعث شروع قاعدگی شود و می‌تواند تهدیدی برای بارداری باشد. در صورتی که شیرده هستید، اطلاعات کافی در مورد ایمنی مصرف آن در مقادیر دارویی در دسترس نیست. از مصرف مرزنجوش در این دوران پرهیز شود.
حساسیت به گیاهان خانواده نعناعیان
مرزنجوش می‌تواند باعث واکنش‌های حساسیت زا در افراد حساس به گیاهان ریحان، زوفا، اسطوخدوس، نعناع، مرزنجوش و مریم گلی و سایر گیاهان خانواده نعناعیان (Lamiaceae) شود.
اختلالات خونریزی
دریافت مقادیر دارویی مرزنجوش در افرادی که دچار اختلالات خونریزی هستند، ممکن است از سرعت لخته شدن خون بکاهد و خطر خونریزی و کبودی را افزایش دهد.
واکنش های حساسیت زا
به طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنش‌های آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.
هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمی‌تواند از واکنش‌های آلرژیک بدن‌های مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش می‌آید اما به هر حال ممکن است مصرف کنندگانی با آن مواجه شوند.
تداخل دارویی
مرزنجوش با داروهای حاوی لیتیوم تداخل دارویی دارد. این گیاه ممکن است اثری مشابه داروهای دیوریتیک (ادرارآور) داشته باشد. مصرف مرزنجوش ممکن است تخلیه لیتیوم از بدن را کاهش دهد که می‌تواند میزان لیتیوم بدن را افزایش دهد و باعث عوارض جانبی جدی شود. در صورتی که لیتیوم مصرف می‌کنید، پیش از مصرف مرزنجوش با پزشکتان مشورت کنید.
کاربرد در طب قدیم
- طبع مرزنجوش گرم و خشک است و به طور سنتی در درمان ورم، تسکین التهاب، درد سینه و دل پیچه، تنگی نفس و درد قلب کاربرد داشت.
- مرزنجوش ادرار را زیاد می کند و برای تسکین اعصاب و رفع بی حوصلگی و افسردگی، درمان سردرد، تهوع و درد مفاصل و عضلات هم مفید است.
- یونانیان از این گیاه برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می کردند و اعتقاد داشتند که برای درمان تشنج، ورم و سم زدایی از بدن بسیار مفید است.
برخی سوالات متداول درباره مرزنجوش
مرزنجوش، گیاهی معطر و دارویی از خانواده نعناییان، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قدرتمندی است. آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند و باعث بروز بیماری‌های مزمن مانند سرطان شوند. مرزنجوش به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی‌اش همچنین می‌تواند نقش مهمی در محافظت از کبد در برابر آسیب‌های ناشی از سموم و رادیکال‌های آزاد ایفا کند.
- Mohamed Solimana, M., Abdo Nassanc, M., & Ahmed Ismail, T. (2016). Origanum Majoranum Extract Modulates Gene Expression, Hepatic and Renal Changes in a Rat Model of Type 2 Diabetes. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 15(Special issue), 45-54. Retrieved from http://ijpr.sbmu.ac.ir/pdf_1805_77d01a4311dcecf590623c2de0493df4.html
- Bharti, V., & Vasudeva, N. (2013). Oreganum vulgare Linn. leaf: An Extensive Pharmacognostical and Phytochemical Quality Assessment. Advanced pharmaceutical bulletin, 3(2), 277.
- Loretta Lanphier, L. (2013, February 1st). Oregano Oil – Weight Loss and Inflammation. OAW Health. Retrieved from https://oawhealth.com/2013/02/01/oregano-oil-weight-loss-and-inflammation/
- ElSawy, N., Y. Shaheen, U., A. Filimban, W., H. El Malki, W., A. Header, E., & E. El-Boshy, M. (2015). Antiurolithic and Antihypertensive Activities of Origanum vulgaris on Urolithic Rats. Journal of Medicinal Plants Research, 9(38), 986-997. Retrieved from http://www.academicjournals.org/journal/JMPR/article-full-text-pdf/B97B9DA55686
- History of Oregano. Oregano. Retrieved from http://www.indepthinfo.com/oregano/history.shtml
- Singletary, K. (2010). Oregano: Overview of the Literature on Health Benefits. Nutrition Today, 45(3), 129-138. Retrieved from http://www.mccormickscienceinstitute.com/public/msi/assets/Singeltary%20Nutr%20Today%2045,129,2010.pdf
- (2014, April 11). The History of Marjoram. MYSPICER.COM. Retrieved from https://www.myspicer.com/history-of-marjoram/
- Pires, L.F., Costa, L.M., Silva, O.A., de Almeida, A.A., Cerqueira, G.S., de Sousa, D.P., & de Freitas, R.M. Anxiolytic-like Effects of Carvacryl Acetate, a Derivative of Carvacrol, in Mice. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 112, 42-48. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0091305713002165
- (2013, December 3). Little-Known Brain Benefits of Oregano. speedyremedies.com, Home Remedies & Natural Cures. Retrieved from http://www.speedyremedies.com/little-known-brain-benefits-of-oregano.html
- Oregano. Drugs.com, Know more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npp/oregano.html
- (2005). Oregano and Marjoram: An Herb Society of America Guide to the Genus Origanum. The Herb Society of America - 9019 Kirtland Chardon Rd., Kirtland, OH, 44094 - (440) 256-0514. Retrieved from www.herbsociety.org/file_download/inline/b30630e2-d0a9-4632-a7da-14af53a07a67
- ممبینی، ت.، ممبینی، م.، و آقایی، م. (SPP. Origanum). بررسی آثار فارماکولوژیک جنس مرزنجوش (1387). فصلنامه گیاهان دارویی، 1(29)، 35-18. قابل دسترس از:
http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/54113872902.pdf
- http://www1.mans.edu.eg/facse/arabic/moktamar/seven/third/E.pdf
- Bharti, V., & Vasudeva, N. (2013). Oreganum vulgare Linn. leaf: An Extensive Pharmacognostical and Phytochemical Quality Assessment. Advanced pharmaceutical bulletin, 3(2), 277.
- http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-563-marjoram.aspx?activeingredientid=563
- http://www.oabab.net/fa/
- http://www.falaghsoft.ir
- Thomson PDR Staff (Ed.). (2004). PDR for herbal medicines. Physician's Desk Reference (PDR).
???site.plant.articles???
هشتگ
محصولات مرتبط
منابع
- Mohamed Solimana, M., Abdo Nassanc, M., & Ahmed Ismail, T. (2016). Origanum Majoranum Extract Modulates Gene Expression, Hepatic and Renal Changes in a Rat Model of Type 2 Diabetes. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 15(Special issue), 45-54. Retrieved from http://ijpr.sbmu.ac.ir/pdf_1805_77d01a4311dcecf590623c2de0493df4.html
- Bharti, V., & Vasudeva, N. (2013). Oreganum vulgare Linn. leaf: An Extensive Pharmacognostical and Phytochemical Quality Assessment. Advanced pharmaceutical bulletin, 3(2), 277.
- Loretta Lanphier, L. (2013, February 1st). Oregano Oil – Weight Loss and Inflammation. OAW Health. Retrieved from https://oawhealth.com/2013/02/01/oregano-oil-weight-loss-and-inflammation/
- ElSawy, N., Y. Shaheen, U., A. Filimban, W., H. El Malki, W., A. Header, E., & E. El-Boshy, M. (2015). Antiurolithic and Antihypertensive Activities of Origanum vulgaris on Urolithic Rats. Journal of Medicinal Plants Research, 9(38), 986-997. Retrieved from http://www.academicjournals.org/journal/JMPR/article-full-text-pdf/B97B9DA55686
- History of Oregano. Oregano. Retrieved from http://www.indepthinfo.com/oregano/history.shtml
- Singletary, K. (2010). Oregano: Overview of the Literature on Health Benefits. Nutrition Today, 45(3), 129-138. Retrieved from http://www.mccormickscienceinstitute.com/public/msi/assets/Singeltary%20Nutr%20Today%2045,129,2010.pdf
- (2014, April 11). The History of Marjoram. MYSPICER.COM. Retrieved from https://www.myspicer.com/history-of-marjoram/
- Pires, L.F., Costa, L.M., Silva, O.A., de Almeida, A.A., Cerqueira, G.S., de Sousa, D.P., & de Freitas, R.M. Anxiolytic-like Effects of Carvacryl Acetate, a Derivative of Carvacrol, in Mice. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 112, 42-48. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0091305713002165
- (2013, December 3). Little-Known Brain Benefits of Oregano. speedyremedies.com, Home Remedies & Natural Cures. Retrieved from http://www.speedyremedies.com/little-known-brain-benefits-of-oregano.html
- Oregano. Drugs.com, Know more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npp/oregano.html
- (2005). Oregano and Marjoram: An Herb Society of America Guide to the Genus Origanum. The Herb Society of America - 9019 Kirtland Chardon Rd., Kirtland, OH, 44094 - (440) 256-0514. Retrieved from www.herbsociety.org/file_download/inline/b30630e2-d0a9-4632-a7da-14af53a07a67
- ممبینی، ت.، ممبینی، م.، و آقایی، م. (SPP. Origanum). بررسی آثار فارماکولوژیک جنس مرزنجوش (1387). فصلنامه گیاهان دارویی، 1(29)، 35-18. قابل دسترس از:
http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/54113872902.pdf
- http://www1.mans.edu.eg/facse/arabic/moktamar/seven/third/E.pdf
- Bharti, V., & Vasudeva, N. (2013). Oreganum vulgare Linn. leaf: An Extensive Pharmacognostical and Phytochemical Quality Assessment. Advanced pharmaceutical bulletin, 3(2), 277.
- http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-563-marjoram.aspx?activeingredientid=563
- http://www.oabab.net/fa/
- http://www.falaghsoft.ir
- Thomson PDR Staff (Ed.). (2004). PDR for herbal medicines. Physician's Desk Reference (PDR).
