میخک: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف
نام تجاری گیاه:
Clove
نام علمی گیاه:
Syzygium aromaticum (L.) Merr. & Perry
تاریخچه و گیاهشناسی:
میخک از غنچه گل خشک شده درخت همیشه سبز Syzygium aromaticum تهیه می شود. اگرچه این درخت بومی جزایر مالوکو در اندونزی است، اما میخک ها به طور طبیعی در هند، تانزانیا، سریلانکا، برزیل و ماداگاسکار رشد می کنند. بیش از 2000 سال، از میخک و روغن آن در طب سنتی هندی و چینی استفاده شده است. در قرن چهارم، بازرگانان عرب شکوفه های میخک را به اروپا آوردند. در طول قرن های هفتم و هشتم میلادی در اروپا، از میخک به عنوان نگهدارنده مواد غذایی استفاده می شد. امروزه، در بسیاری از خانه ها از میخک به عنوان ادویه استفاده می کنند و شواهد نشان می دهند که استفاده از آنها به عنوان یک داروی درمانی در برابر ارگانیسم های مضر همچنان رو به رشد است.
دانستنی های کشاورزی
-میخک.jpg)
خواص میخک:
تقویت حافظه
در سال 2011، اثر میخک بر یادگیری، حافظه و کاهش استرس اکسیداتیو در موش های آزمایشگاهی، بررسی و نتایج آن در مجله Planta Medica منتشر شد. استرس اکسیداتیو با سنجش سطح مالون دی آلدئید (MDA) و گلوتاتیون کاهش یافته (GSH) در مغز ارزیابی شد. درمان اولیه با روغن میخک به میزان 0.1 و 0.05 (میلی لیتر/کیلوگرم) به مدت سه هفته، به طور معنی داری تأخیر در یادگیری را کاهش داد. بنابراین مصرف روغن میخک می تواند با کاهش استرس اکسیداتیو، کم شدن حافظه ناشی از اسکوپولامین را ترمیم کند.
بهبود عملکرد کبد
اختلال در عملکرد انسولین در بیماران دیابتی، منجر به افزایش تولید گلوکز کبدی میشود. مطالعات اخیر اثر گیاهان بر افزایش جذب گلوکز به سلولهای چربی (مشابه عمل انسولین) را نشان داده اند. بر اساس نتایج پژوهشی در سال 2005، عصاره میخک از طریق کاهش بیان ژن آنزیم های فسفوانول پیروات کربوکسی کیناز (PEPCK) و گلوکز 6- فسفاتاز (G6Pase)، عملکردی مشابه انسولین در سلولهای کبدی و سلولهای تومور کبد دارد. آنالیزهای بیشتر نشان می دهند که میخک و انسولین به شیوه ای مشابه، بیان بسیاری از ژن های مشابه را تنظیم می کنند. این نتایج، بر نقش بالقوه ترکیبات مشتق شده از میخک به عنوان عوامل شبه انسولین تاکید دارند.
افزایش میل جنسی
در سال 2013، اثر بهبود دهنده روغن اسانس میخک بر باروری رت های نر که در معرض منگنز قرار داده شده بودند بررسی و نتایج آن در مجله Advances in Sexual Medicine به چاپ رسید. بر اساس نتایج، عصاره روغن اسانس میخک، سبب بهبود غلظت اسپرم و ناهنجاری مرفولوژیکی ناشی از منگنز شد. همچنین در سال 2004 در پژوهشی که نتایج آن در مجله BMC Complementary and Alternative Medicine منتشر شد، عصاره میخک به میزان قابل توجهی رفتار تولید مثلی و میل جنسی موش های آزمایشگاهی را بهبود داد. البته شایان ذکر است که در تحقیقی در مجله Food and Chemical Toxicology ، اثر سه غلظت عصاره میخک (15 ، 30 و 60 میلی گرم / کیلوگرم وزن بدن) بر عملکرد بیضه موش های آزمایشگاهی در یک چرخه اسپرماتوژنز (35 روز) بررسی شد و نتایج نشان داد غلظت پایین تر (15 میلی گرم) عصاره باعث افزایش فعالیت 17β-HSD (آنزیم مبدل آندروستندیون به هورمون تستوسترون) و Δ5 3β-HSD (آنزیم کاتالیزکننده بیوسنتز پروژسترون) و سطح سرمی تستوسترون شد، ولی دوزهای بالاتر عصاره (30 و 60 میلی گرم)، سبب کاهش موارد مذکور و کاهش تولید روزانه اسپرم شد. با توجه به این نتایج، محققان، توصیه می کنند در مقدار مصرف میخک جهت تقویت میل جنسی، احتیاط لازم در نظر گرفته شود.
ضد میکروب
نتایج تحقیقی در مجله Journal of Applied Toxicology در سال 2005 نشان داد که روغن میخک منجر به حفاظت موش های آزمایشگاهی در برابر بیماری آفلاتوکسیکوزیس (ناشی از قارچ آفلاتوکسین) می شود. بر اساس اطلاعات منتشر شده در مجله Journal of Natural Products، ترکیبات میخک باعث مهار فعالیت عوامل بیماری زای دهان می شوند. در این پژوهش، فلاون ها، کامفرول و میریستینِ عصاره متانولی میخک فعالیت مهارکنندگی در برابر پاتوژن های P. gingivalis و P. intermedia نشان دادند. همچنین اثر عصاره استخراج شده میخک بر موش آلوده به ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) مورد مطالعه قرار گرفت و نتیجه آن در مجله Journal of Dermatological Science منتشر شد. دوز خوراکی (750 میلی گرم / کیلوگرم در روز) از این عصاره به مدت 10 روز، از پیشرفت و عود بیماری HSV-1 جلوگیری کرد و شیوع التهاب و سرخی پوست را نسبت به گروه کنترل کاهش داد.
ضد سرطان
بر اساس مطالعه منتشر شده در مجله Journal of Natural Products، ترپن های میخک منجر به جداسازی پنج ترکیب فعال به نام های بتا کاریوفیلن، بتا کاریوفیلن اکسید، آلفا هومولن، آلفا هومولن اپوکسید I و اوژنول شدند. این ترکیبات سبب افزایش فعالیت آنزیم سم زدای گلوتاتیون S - ترانسفراز در کبد و روده کوچک موش شدند. دلیل خاصیت ضد سرطانی میخک را اثر آن بر القاء سم زدایی آنزیم ها و مهار مواد سرطان زای شیمیایی دانسته اند.
خواص میخک:
مواد موثره و ارزش تغذیه ای میخک
فنیل‌پروپانوئیدها مانند کارواکرول، تیمول، اوژنول و سینامالدئید؛ فنولیک اسیدها مانند گالیک اسید و مشتقات آن، هیدروکسی بنزوئیک اسیدها، کافئیک اسید، فرولیک اسید، سالسیلیک اسید و هیدروکسی سینامیک اسیدها؛ فلاوونوییدها مانند کامپفرول و کوئرستین.
نام این ادویه میخی شکلِ قهوه ای و سخت، از واژه لاتین Clavus به معنی "میخ" گرفته شده است.
اسانس استخراج شده از شکوفه های خشک شده میخک در صنایع عطرسازی و طعم دهنده ها و چاشنی ها استفاده می شود.
کاربرد جدید میخک، استفاده از آن به عنوان «عامل از بین برنده لارو حشرات» است.
2000 سال پیش چینی ها برای رفع بوی بد دهان از انواع میخک ها استفاده می کردند و هر شخصی که با امپراطور ملاقات داشت ملزم به جویدن میخک بود.
- بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) مقدار روزانه قابل قبول میخک 2.5 میلی گرم/کیلو گرم (به ازاء وزن فرد) است.
- مصرف روغن اسانسی میخک در غلظت های کم تر از 1500 میلی گرم/ کیلو گرم به طور کلی ایمن شناخته شده است.
1 تا 2 ساعت قبل یا بعد از غذا.
عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا
مصرف خوراکی
هیچگونه خطرات سلامت یا عوارض جانبی در ارتباط با مصرف مناسب دوزهای درمانی تعیین شده شناخته نشده است. واکنش‌های آلرژیک به اوژنول به ندرت رخ می‌دهد. روغن غلیظ میخک می‌تواند باعث تحریک لایه مخاطی شود.
* میخک خشک می تواند باعث حساسیت و تحریک دهان و آسیب بافت دندان شود. استفاده مکرر از روغن میخک در دهان یا روی لثه می‌تواند به لثه ها، مغز دندان، پوست و غشاهای مخاطی آسیب بزند.
بارداری و شیردهی
مصرف خوراکی میخک در مقادیر غذایی احتمالا ایمن است. در حال حاضر اطلاعات قابل اعتماد کافی در مورد ایمنی مصرف میخک در مقادیر دارویی دردسترس نیست، اگر باردار یا شیرده هستید، از مصرف آن خودداری کنید.
کودکان
در کودکان مصرف خوراکی روغن میخک از طریق دهان احتمالا ناایمن است و می تواند منجر به عوارض جانبی شدید مانند تشنج، آسیب کبدی و عدم توازن مایعات در بدن شود.
اختلالات خونریزی
روغن میخک حاوی ماده شیمیایی به نام اوژنول است که به نظر می رسد سرعت لخته شدن خون را کاهش می دهد. ممکن است مصرف روغن میخک باعث خونریزی در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی شود.
جراحی
ممکن است روغن میخک باعث خونریزی در حین یا بعد از عمل جراحی شود. حداقل 2 هفته قبل از عمل جراحی از میخک استفاده نشود.
واکنش های حساسیت زا
به‌طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنش‌های آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.
هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمی‌تواند از واکنش‌های آلرژیک بدن‌های مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش می‌آید اما به هر حال ممکن است مصرف کنندگانی با آن مواجه شوند.
تداخل دارویی
میخک ممکن است لخته شدن خون را آهسته کند. مصرف هم زمان آن با داروهایی که آنها هم لخته شدن خون را آهسته می‌کنند، ممکن است احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهد. میخک حاوی اوژنول است که می‌تواند لخته شدن خون را آهسته کند. اوژنول بسیار معطر است و بوی متمایز میخک مربوط به آن است. برخی داروهایی که لخته شدن را آهسته می‌کنند عبارتند از آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، دیکلوفناک (ولتارن، کاتافلام)، ایبوپروفن (ادویل، موترین)، ناپروکسن (آناپروکس، ناپروسین)، دالتپارین (فراگمین)، اِنوکساپارین (لوونوکس)، هپارین و وارفارین (کومادین).
کاربرد در طب قدیم
از گذشته دور، میخک کاربرد دارویی و آشپزی داشت. روغن آن به عنوان یک خلط آور و ضد تهوع و استفراغ با نتایج بالینی متناقض استفاده می شده است. میخک یک درمانگر سنتی برای تسکین درد دندان، درد گوش، فشار خون، درد ناشی از سوختگی و زخم ها است. در طب سنتی چین، میخک به نام «Ding Xiang» یا «ادویه ی میخی شکل» شناخته شده است و برای درمان سوء هاضمه، تهوع، استفراغ و عفونت مورد استفاده قرار می گیرد. از میخک برای کاهش درد دندان استفاده می شود. در مناطق گرمسیری آسیا میخک برای درمان عفونت های گوناگون مانند مالاریا، وبا و سل استفاده می شد.
برخی سوالات متداول درباره میخک
میخک به عنوان یک گیاه دارویی قدرتمند، نقش مهمی در پاکسازی بدن و حفظ سلامت عمومی دارد. این گیاه می‌تواند با اثرات مثبت خود بر سیستم‌های مختلف بدن، به دفع سموم کمک کند.
- محافظت از سلولهای عصبی: میخک از سلولهای مغز در برابر اثرات سمی سرب محافظت می‌کند.
- دفع سموم بدن از طریق افزایش ادرار: میخک خاصیت ادرارآوری دارد. جالب است بدانید که برخلاف قرص‌های ادرارآور مانند فوروزماید، میخک باعث افزایش دفع سدیم و کلر از بدن میشود، ولی تأثیر کمی بر دفع پتاسیم دارد که این ویژگی به عنوان یک مزیت برای این گیاه دارویی محسوب میشود.
مقالات مرتبط
- Bhowmik, D., Kumar, K.P.S., Yadav, A., Srivastava, Sh., Paswan, Sh., Sankar Dutta, A. (2012). Recent Trends in Indian Traditional Herbs Syzygium Aromaticum and its Health Benefits. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 1(1), 13-22. Online retrieved from www.phytojournal.com/vol1Issue1/Issue_may_2012/1.pdf
- Chaieb, K., Hajlaoui, H., Zmantar, T., Ben Kahla-Nakbi, A., Rouabhia, M., Mahdouani, K., Bakhrouf, A. (2007). The Chemical Composition and Biological Activity of Clove Essential Oil, Eugenia caryophyllata (Syzigium aromaticum L. Myrtaceae): A Short Review. Phytotherapy Research, 21(6), 501-506. Retrieved from http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ptr.2124/full
- Francisco Cortés-Rojas, D., Regina Fernandes de Souza, K., Pereira Oliveira, W. (2014). Clove (Syzygium aromaticum): A Precious Spice. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 4(2), 90-96. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3819475/
- Edward Group, E. (2015, December 4). The Health Benefits of Cloves. Global HealingCenter. Retrieved from http://www.globalhealingcenter.com/natural-health/health-benefits-of-cloves/
- The International Plant Names Index. Retrieved from http://www.ipni.org/ipni/simplePlantNameSearch.do?find_wholeName=+Syzygium+aromaticum&output_format=full&query_type=by_query&back_page=query_ipni.html
- Find a Vitamin or Supplement, CLOVE. WebMD. Retrieved from http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-251-clove.aspx?activeingredientid=251&activeingredientname=clove
- Clove. Drugs.Com Know more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npp/clove.html
- Zheng, G.Q., Kenney, P.M. , Lam, L.K. (1992). Sesquiterpenes from Clove (Eugenia caryophyllata) as Potential Anticarcinogenic Agents. Journal of Natural Products, 55(7), 999-1003. Abstract retrieved fromhttp://europepmc.org/abstract/med/1402962
- Abdel-Wahhab, M.A., & Aly, S.E. (2005). Antioxidant Property of Nigella sativa (black cumin) and Syzygium Aromaticum (clove) in Rats During Aflatoxicosis. Journal of Applied Toxicology,25:(3); 218-223. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/7880618_Antioxidant_property_of_Nigella_sativa_black_cumin_and_Syzygium_aromaticum_clove_in_rats_during_aflatoxicosis
- Kumar Mishra, R., & Kumar Singh, S. (2008). Safety Assessment of Syzygium Aromaticum Flower Bud (clove) Extract with Respect to Testicular Function in Mice. Food and Chemical Toxicology, 46(10), 3333–3338. Abstract retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0278691508004304
- Chakraborty Prasad,R., Boone, B., Sims, L., & Waltner-Law, M. (2005). An Extract ofSyzygium aromaticumRepresses Genes Encoding Hepatic Gluconeogenic Enzymes. Journal of Ethnopharmacology, 96(1–2), 295–301. Abstract retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874104004593
- Cai, L., & D. Wu, C. (1996). Compounds fromSyzygium aromaticumPossessing Growth Inhibitory Activity Against Oral Pathogens. Journal of Natural Products, 59: (10); 987–990. Abstract retrieved from http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/np960451q
- Halder, S., Krishan Mehta, A., Kar, R., Mustafa, M., Kumari Mediratta, P., & Kishore Sharma, K. (2011). Clove Oil Reverses Learning and Memory Deficits in Scopolamine-Treated Mice. Planta Medica, 77; 830–834. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/49683015
- Singletary, K. (2014). Clove: Overview of Potential Health Benefits. Nutrition Today, 49:(4); 207-224. Retrieved from http://journals.lww.com/nutritiontodayonline/Fulltext/2014/07000/Clove__Overview_of_Potential_Health_Benefits.9.aspx
- Lee, K.G., & Shibamoto, T. (2001).Antioxidant Property of Aroma Extract Isolated from Clove Buds [Syzygium aromaticum (L.) Merr. et Perry]. Food Chemistry 74, 443–448. Retrieved from http://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/33074979/1-s2.0-S0308814601001613-main.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1499081434&Signature=sAj3cyYSz6TXGZqclSmeVNWG2i0%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DAntioxidant_property_of_aroma_extract_is.pdf
- Boudou, F., Berroukche, A., Bendahmane-Salmi, M., Abdelkrim Kandouci , B., Edinne Houari Adli , D., & Tou, N. (2013). Ameliorative Effects of Syzygium Aromaticum Essential Oil on Fertility in Male Rats Exposed to Manganese. Advances in Sexual Medicine, 3, 85-91. Retrieved from http://file.scirp.org/pdf/ASM_2013093014110588.pdf
- Tajuddin, Shamshad Ahmad, Abdul Latif, & Iqbal Ahmad Qasmi. (2004). Effect of 50% ethanolic extract ofSyzygium aromaticum(L.) Merr. & Perry. (clove) on sexual behaviour of normal male rats. BMC Complementary andAlternative Medicine, 4(17), 1-7. Retrieved from https://bmccomplementalternmed.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/1472-6882-4-17?site=bmccomplementalternmed.biomedcentral.com
???site.plant.articles???
محصولات مرتبط
منابع
- Bhowmik, D., Kumar, K.P.S., Yadav, A., Srivastava, Sh., Paswan, Sh., Sankar Dutta, A. (2012). Recent Trends in Indian Traditional Herbs Syzygium Aromaticum and its Health Benefits. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 1(1), 13-22. Online retrieved from www.phytojournal.com/vol1Issue1/Issue_may_2012/1.pdf
- Chaieb, K., Hajlaoui, H., Zmantar, T., Ben Kahla-Nakbi, A., Rouabhia, M., Mahdouani, K., Bakhrouf, A. (2007). The Chemical Composition and Biological Activity of Clove Essential Oil, Eugenia caryophyllata (Syzigium aromaticum L. Myrtaceae): A Short Review. Phytotherapy Research, 21(6), 501-506. Retrieved from http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ptr.2124/full
- Francisco Cortés-Rojas, D., Regina Fernandes de Souza, K., Pereira Oliveira, W. (2014). Clove (Syzygium aromaticum): A Precious Spice. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 4(2), 90-96. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3819475/
- Edward Group, E. (2015, December 4). The Health Benefits of Cloves. Global HealingCenter. Retrieved from http://www.globalhealingcenter.com/natural-health/health-benefits-of-cloves/
- The International Plant Names Index. Retrieved from http://www.ipni.org/ipni/simplePlantNameSearch.do?find_wholeName=+Syzygium+aromaticum&output_format=full&query_type=by_query&back_page=query_ipni.html
- Find a Vitamin or Supplement, CLOVE. WebMD. Retrieved from http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-251-clove.aspx?activeingredientid=251&activeingredientname=clove
- Clove. Drugs.Com Know more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npp/clove.html
- Zheng, G.Q., Kenney, P.M. , Lam, L.K. (1992). Sesquiterpenes from Clove (Eugenia caryophyllata) as Potential Anticarcinogenic Agents. Journal of Natural Products, 55(7), 999-1003. Abstract retrieved fromhttp://europepmc.org/abstract/med/1402962
- Abdel-Wahhab, M.A., & Aly, S.E. (2005). Antioxidant Property of Nigella sativa (black cumin) and Syzygium Aromaticum (clove) in Rats During Aflatoxicosis. Journal of Applied Toxicology,25:(3); 218-223. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/7880618_Antioxidant_property_of_Nigella_sativa_black_cumin_and_Syzygium_aromaticum_clove_in_rats_during_aflatoxicosis
- Kumar Mishra, R., & Kumar Singh, S. (2008). Safety Assessment of Syzygium Aromaticum Flower Bud (clove) Extract with Respect to Testicular Function in Mice. Food and Chemical Toxicology, 46(10), 3333–3338. Abstract retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0278691508004304
- Chakraborty Prasad,R., Boone, B., Sims, L., & Waltner-Law, M. (2005). An Extract ofSyzygium aromaticumRepresses Genes Encoding Hepatic Gluconeogenic Enzymes. Journal of Ethnopharmacology, 96(1–2), 295–301. Abstract retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874104004593
- Cai, L., & D. Wu, C. (1996). Compounds fromSyzygium aromaticumPossessing Growth Inhibitory Activity Against Oral Pathogens. Journal of Natural Products, 59: (10); 987–990. Abstract retrieved from http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/np960451q
- Halder, S., Krishan Mehta, A., Kar, R., Mustafa, M., Kumari Mediratta, P., & Kishore Sharma, K. (2011). Clove Oil Reverses Learning and Memory Deficits in Scopolamine-Treated Mice. Planta Medica, 77; 830–834. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/49683015
- Singletary, K. (2014). Clove: Overview of Potential Health Benefits. Nutrition Today, 49:(4); 207-224. Retrieved from http://journals.lww.com/nutritiontodayonline/Fulltext/2014/07000/Clove__Overview_of_Potential_Health_Benefits.9.aspx
- Lee, K.G., & Shibamoto, T. (2001).Antioxidant Property of Aroma Extract Isolated from Clove Buds [Syzygium aromaticum (L.) Merr. et Perry]. Food Chemistry 74, 443–448. Retrieved from http://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/33074979/1-s2.0-S0308814601001613-main.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1499081434&Signature=sAj3cyYSz6TXGZqclSmeVNWG2i0%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DAntioxidant_property_of_aroma_extract_is.pdf
- Boudou, F., Berroukche, A., Bendahmane-Salmi, M., Abdelkrim Kandouci , B., Edinne Houari Adli , D., & Tou, N. (2013). Ameliorative Effects of Syzygium Aromaticum Essential Oil on Fertility in Male Rats Exposed to Manganese. Advances in Sexual Medicine, 3, 85-91. Retrieved from http://file.scirp.org/pdf/ASM_2013093014110588.pdf
- Tajuddin, Shamshad Ahmad, Abdul Latif, & Iqbal Ahmad Qasmi. (2004). Effect of 50% ethanolic extract ofSyzygium aromaticum(L.) Merr. & Perry. (clove) on sexual behaviour of normal male rats. BMC Complementary andAlternative Medicine, 4(17), 1-7. Retrieved from https://bmccomplementalternmed.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/1472-6882-4-17?site=bmccomplementalternmed.biomedcentral.com
