خاکشیر: گیاهشناسی، خواص و توصیههای قبل از مصرف
نام تجاری گیاه:
Flixweed
نام علمی گیاه:
Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl
تاریخچه و گیاهشناسی:
خاکشیر یا خاکشی گیاهی علفی، یکساله و ندرتاً دوساله است (1) که به خانواده شببوئیان (Cruciferae) تعلق دارد؛ این خانواده را چلیپاییان (Brassicaceae) هم نامیدهاند. (2) این گیاه بومی آسیا، آفریقای جنوبی، آمریکای جنوبی، جنوب اروپا و نیوزلند است. (3)
خاکشیر در طیف وسیعی از محیطهای زیست از جمله محیطهای خشک رشد میکند (1) و بهطور گسترده در نقاط مختلف دنیا پراکنش دارد؛ (4) پراکنش فعلی آن شامل آسیای شرقی، جنوب آفریقا، آمریکای جنوبی، استرالیا و نیوزلند است. همچنین در شمال مکزیک و بیشتر قسمتهای ایالات متحده آمریکا و کانادا وجود دارد. (1) همچنین، بهطور وحشی در بیشتر نقاط ایران بهویژه در مناطق شمال شرق پراکنش دارد. (3)
این گیاه دانههای زیادی تولید میکند که برای مدت زمان طولانی قابلیت زندهمانی در خاک دارند (1) و به عنوان علفی هرز با قدرت جوانهزنی و رویش زیاد، بهویژه در اواخر پاییز و اوایل بهار، شناخته شده است. (4) خاکشیر معمولاً در حاشیه جادهها، مراتع، مناطق زیر کشت و مزارع قدیمی، (5) دامنه تپهها و کوهها، کف درهها و اطراف رودخانهها رشد میکند. (1)
نام علمی این گیاه دستخوش بازنگریهای متعددی شده است و اولین بار در سال 1753 میلادی توسط کارل لینه (گیاهشناس سوئدی) Sisymbrium sophia L. توصیف شد. (1) در نهایت، در سال 1892 فیلیپ بارکر وب (Philip Barker Webb) آن را Descurainia sophia نامید و این نام توسط کارل پرانتل (Karl Prantl) منتشر شد. (6) لقب یونانی sophia (سوفیا، به معنی فضیلت و فرزانگی) به خواص دارویی معروف این گونه اشاره دارد. (1)
خاکشیر تا ارتفاع 90 سانتیمتر رشد میکند. (1) ساقهها و برگهای آن با پرزهای ستارهای شکل پوشیده شدهاند که به گیاه رنگ سبز مایل به خاکستری میدهد. (5) ساقه آن قائم، بدون انشعاب یا منشعب شده از ناحیه سطح زمین است؛ (1) ساقهها اغلب در قسمت انتهایی منشعب میشوند و گلهایی به رنگ زرد روشن، به صورت خوشهای در انتهای ساقه آرایش گرفتهاند. برگهای آن متناوب، دارای دمبرگ، به طول 2.5 تا 10 سانتیمتر و به بخشهای باریک تقسیم میشوند (5) و شبیه سرخس هستند. (6) میوههای آن به وضع قائم روی ساقه ظاهر میشوند و به شکل نیام (غلاف یا خورجین) و باریک، (1 و 5) به طول 13 تا 38 میلیمتر و دارای دمگل بلند هستند. (5) هر نیمهی نیام (غلاف) حاوی 10 تا 20 عدد دانه خاکشیر است که در یک ردیف قرار دارند. (6) دانه خاکشیر بسیار ریز (حدود 0.8 میلیمتر (6)) و به رنگ زرد تیره (3) یا قهوهای مایل به قرمز (1) است که سطحی ناصاف به شکل بیضی کشیده دارد که یک رأس آن بریده و دارای حلقهای مایل به زرد و شفاف است. (3)
دانستنی های کشاورزی
خواص خاکشیر:
خواص خاکشیر:
مواد موثره و ارزش تغذیه ای خاکشیر
دانه خاکشیر حاوی پروتئین، روغن (69 درصد اسیدهای چرب چندغیراشباع، 22 درصد اسیدهای چرب تک غیراشباع، 9 درصد اسیدهای چرب اشباع)، مواد معدنی ضروری مختلف (29) (شامل گوگرد، فسفر، آهن، پتاسیم، کلسیم، سدیم و منیزیم)، صمغ و موسیلاژ (30) و ویتامینهای C و Eاست. (31)
اسید چرب
روغن استخراج شده از دانه خاکشیر حاوی اسیدهای چرب ضروری غیراشباع شامل اولئیک اسید (امگا 9)، اروسیک اسید (امگا 9)، لینولنیک اسید (امگا 3)، لینولئیک اسید (امگا 6) و اسیدهای چرب اشباع شامل پالمیتیک اسید و استئاریک اسید است. (4)
* 91.1 درصد این روغن را اسیدهای چرب غیراشباع تشکیل میدهند که بیشترین مقدار مربوط به آلفا – لینولنیک اسید (48.5 درصد) است.
* نسبت امگا 3 به امگا 6 در روغن دانه خاکشیر 2.7 و میزان اروسیک اسید آن 6.2 درصد میباشد. (32)
روغن اسانسی
روغنهای اسانسی دانه خاکشیر حاوی ترکیبات بنزیل، آلیل، پروپنیل - ایزوتیوسیانات و آلیل دیسولفید است. (4)
اسیدهای آمینه
اسیدهای آمینه دانه خاکشیر عبارتند از اسیدهای آمینه ضروری (ترئونین، فنیلآلانین، هیستیدین، لیزین، والین، ایزولوسین، لوسین) و اسیدهای آمینه غیرضروری (آرژینین، آلانین، سرین، گلوتامیک اسید، پرولین، گلایسین، تیروزین، آسپارتیک اسید). (33)
* اسیدآمینه ضروری: اسید آمینهای که بدن توانایی ساخت آن را ندارد و بنابراین باید از طریق رژیم غذایی به بدن وارد شود.
برخی از گلیکوزیدهای قلبی، لاکتونها، فلاوونوئیدها (کامپفرول، کوئرستین و مشتقات ایزورامنتین (2)) و فنولها (عمدتاً سیناپیک اسید(32)) هم در این دانهها شناسایی شدهاند.(4)
درمان عفونت دهانه رحم: طبق مطالعهای بالینی روی زنان، مخلوط عسل و دانه خاکشیر به درمان علائم بالینی التهاب دهانه رحم (بیماری سرویسیت، Cervicitis) کمک میکند. (34)
تسهیل زایمان: نتایج یک مطالعه روی انسان ثابت کرده است که نوشیدن دانه خاکشیر در ماه آخر بارداری به تسهیل زایمان طبیعی کمک میکند. (4) با این وجود، بهتر است قبل از مصرف خاکشیر در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
خنککننده و کاهنده دمای بدن (تب بر طبیعی): جوشانده دانه خاکشیر به عنوان تب بر استفاده میشود. طبق مطالعهای روی موشها، اثر تب بر این دانهها تقریباً مشابه دیکلوفناک سدیم (در دوز 400 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن) بوده است. (10) (جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه تهیه شربت خنککننده خاکشیر به بخش «کاربرد در طب قدیم» مراجعه کنید.)
رفع تشنگی: یکی از بهترین فواید دانه خاکشیر رفع عطش است. نوشیدن شربت آن آب مورد نیاز بدن انسان را تأمین میکند.
رفع بوی بد دهان: دانه خاکشیر میتواند بدن را سمزدایی کند و به دفع خلط از گلو و سیستم تنفسی کمک کند و در نتیجه بوی بد دهان را از بین ببرد. به این منظور، میتوانید شبها یک لیوان دانه خاکشیر خیسانده شده مصرف کنید.
درمان آکنه: برای جوش صورت و بدن حداقل به مدت 3 هفته شربت دانه خاکشیر، عرق شاهتره و عرق کاسنی بنوشید. برای تهیه این شربت، 2 قاشق غذاخوری دانه خاکشیر را با نصف لیوان عرق شاهتره و نصف لیوان عرق کاسنی ترکیب کنید!
درمان لکهای پوست: صورت ما نسبت به سایر قسمتهای بدن بیشتر در معرض محیط قرار میگیرد. برای از بین بردن لکهای صورت، روزانه یک لیوان شربت ترنجبین و دانه خاکشیر بنوشید! مصرف مداوم این شربت به مدت 3 هفته به کم رنگ شدن یا از بین بردن لکهای پوستی کمک میکند. (35)
* روغن دانه خاکشیر سرشار از اسیدهای چرب لینولئیک اسید (امگا 6) و لینولنیک اسید (امگا 3) است که باعث میشود این روغن خاصیت مرطوبکنندگی و مغذی برای پوست داشته باشد. (36)
درمان شوره سر: در طب سنتی علت شوره سر را مربوط به اختلال در عملکرد کبد میدانند. مصرف دانه خاکشیر عملکرد کبد را بهبود میدهد و به درمان شوره سر کمک میکند. به این منظور، روزانه 2 تا 3 لیوان شربت دانه خاکشیر بنوشید.
کمک به کاهش و افزایش وزن:
اگر به دنبال راهی موثر برای افزایش وزن هستید، هر روز در وعده صبحانه یک لیوان دانه خاکشیر و شیر بنوشید. این نوشیدنی معده را تقویت و اشتها را زیاد میکند و در نتیجه به درمان از دست دادن وزن کمک میکند و مصرف آن به تدریج منجر به افزایش وزن میشود.
از طرفی دیگر برای لاغری و کاهش وزن، یک قاشق غذاخوری دانه خاکشیر را در یک لیوان آب ولرم بریزید و هر روز در وعده صبحانه آن را بنوشید. (35) میتوانید به این ترکیب یک قاشق غذاخوری آبلیموی طبیعی و دو قاشق غذاخوری گلاب هم اضافه کنید.
ضد کرم و انگل گوارشی: طبق مطالعهای روی موشها، عصاره آبی – الکلی دانه خاکشیر برای دفع کرمهای گوارشی مفید بوده است. (4)
در بازار گیاهان دارویی، خاکشیر با دو نام «خاکشیر شیرین و خاکشیر تلخ» موجود است که هر دو نوع کاملاً شبیه هم هستند و تفاوت رنگ آنها مربوط به تازه بودن یا کهنگی دانهها است؛ هر دو نوع متعلق به گیاه با نام علمی Descurainia sophia است. (37)
بهطور کلی، روزی سه بار و هر مرتبه 4 تا 8 گرم. (30)
* برای برخی افراد ممکن است لازم باشد این دوز متعادل شود.
عموماً دانه خاکشیر را میتوان در هر زمان از روز مصرف کرد؛ با این حال، در بسیاری از دستورالعملها مصرف آن در حالت ناشتا (با معده خالی) توصیه شده است.
برای رفع یبوست: قبل از ناهار و شام (8)
برای کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر: قبل از ناهار و شام (11)
عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا
مصرف خوراکی
مصرف دانه خاکشیر، بیشتر از حد مجاز، میتواند باعث اسهال در انسان شود. (35)
* شایع ترین عارضه نامطلوب که بهطور سنتی از دانههای خاکشیر گزارش شده، سردرد است؛ در طب سنتی، توصیه شده که دانه خاکشیر با کتیرا مصرف شود تا از این اثر جلوگیری شود (مصلح دانه خاکشیر کتیرا است). (4)
بارداری و شیردهی
قبل از مصرف، دربارهی فواید یا خطرات مصرف دانه خاکشیر در این دوران با پزشک خود مشورت کنید.
* لازم است بدانید که مصرف دانه خاکشیر در دوران شیردهی، بیشتر از حد مجاز، میتواند باعث نفخ شکم در مادر و کودکش شود. (35)
ورم معده و زخم معده
افراد مبتلا به ورم معده و یا زخم معده مصرف خاکشیر را محدود کنند.
واکنش های حساسیت زا
بهطور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویههای خاصی حساسیت داشته باشد. این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنشهای آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمیکنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیتزا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.
هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمیتواند از واکنشهای آلرژیک بدنهای مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش میآید اما به هر حال ممکن است مصرفکنندگانی با آن مواجه شوند.
تداخل دارویی
بدن بسیاری از داروها را با سیستم آنزیم سیتوکروم P450 کبد پردازش میکند و ممکن است دانه خاکشیر با این روش تداخل داشته باشد و سرعت تجزیه کبدی برخی از این داروها را کاهش دهد. مصرف خاکشیر همراه با برخی از این داروها میتواند اثرات و عوارض جانبی آنها را افزایش دهد. اگر چنین دارویی مصرف میکنید، پیش از مصرف خاکشیر با پزشک خود مشورت کنید. مثالهایی از داروهایی که ممکن است به این روش تحت تأثیر خاکشیر قرار گیرند، شامل آمیتریپتیلین (الاویل)، ارلوتینیب، داساتینیب، جفیتینیب (گفیتینیب)، وارفارین، تاموکسیفن، دیازپام، مفنیتوئین، متادون، بورتـزومیب، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایبوپروفن یا ناپروکسن. (38)
کاربرد در طب قدیم
در نسخ خطی فارسی سنتی، این گیاه به نامهای خاکشیر، خاکشی، تودری، خُبَّه و بذر الخمخم ذکر شده است. (4) براساس طب سنتی ایرانی، خاکشیر طبع گرم و مرطوب دارد. (3)
- در طب سنتی ایرانی، شربت سرد دانه خاکشیر با شکر و کاسنی به عنوان خنککننده استفاده میشود و شربت گرم دانه خاکشیر با شکر به عنوان یک ملیّن برای رفع یبوست تجویز میشود. (4)
- در طب سنتی ایرانی، دانه خاکشیر به طور سنتی به عنوان یک درمان موثر برای تخلیه سودای بیماریزا (صفرای سیاه) از بدن در نظر گرفته میشود. بر همین اساس، در بیماریهای ناشی از فراوانی صفرای سیاه (غلبهی سودا) در بدن استفاده میشود؛ این اختلالات شامل تپش قلب، سوء هاضمه، رگ واریسی، بیماریهای خونی،واریکوسل، یبوست و هموروئید (بواسیر) استفاده میشود. (4) همچنین اعتقاد بر این است که ترشح سودا (صفرای سیاه) میتواند باعث ایجاد حس گرسنگی شود. در صورت غلبهی صفرا یا اختلال در عملکرد پانکراس، ترشح سودا بهطور غیرطبیعی افزایش مییابد و بیماران حس سوزش سر دل میکنند و برای تسکین این درد، مکرراً تمایل به خوردن غذای بیشتر دارند. برای این بیماران، خیساندهی دانه خاکشیر در آب، بهمنظور تسکین سوزش سر دل بسیار توصیه میشود؛ زیرا میتواند سودا را از بدن خارج کند. (17)
- در طب سنتی ایرانی، دانه خاکشیر همچنین برای تیرگی پوست، کهیر، بثورات سرخک، گرفتگی صدا و ناتوانی جنسی تجویز میشود.(4)
- در طب سنتی چینی، این دانهها به عنوان داروی گیاهی برای کنترل سرفه و جلوگیری از آسم استفاده میشود. همچنین بهطور سنتی به عنوان یک گیاه مقوی عضله قلب و برای ضربان قلب قویتر توصیه میشود.
به عنوان یک عامل تب بر، ضدخارش، ضد کرم، خلطآور، قابض و حل کنندهی سنگهای کلیوی و صفراوی معروف است. (4)
- بهطور سنتی، دانههای این گیاه در موارد زیر هم کاربرد دارد:
برای درمان احتقان قفسه سینه، التهاب، تسکین اسهال، درمان کمبود ویتامین C، سم زدایی کبد و طحال و به عنوان یک ضدعفونیکننده تجویز میشود. (39)
برخی سوالات متداول درباره خاکشیر
براساس نتایج بدست آمده از مطالعات علمی یا طبق توصیههای طب سنتی، از جمله مهمترین خواص دانه خاکشیر عبارتند از:
1- بهبود عملکرد دستگاه گوارش: مطالعات علمی نشان دادهاند که دانه خاکشیر برای بهبود اسهال، یبوست بزرگسالان و کودکان و هموروئید (بواسیر)، دفع کرم و انگل گوارشی و همچنین کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر (IBS) با علائم غالب یبوست و بادکردگی شکم مفید است.
طب سنتی هم اثرات دوگانه آن بر اسهال و یبوست را تایید کرده است. طبق دستورالعمل طب سنتی، مصرف دانه خاکشیر با آب گرم به عنوان یک ملیّن برای رفع یبوست و مصرف آن با آب سرد برای رفع اسهال مفید است.
2- بهبود عملکرد مجاری تنفسی و ریه: مطالعات علمی نشان دادهاند که دانه خاکشیر برای درمان آلرژی و بیماریهای التهابی ریه مثل آسم مفید است.
در طب سنتی هم از آن برای درمان احتقان قفسه سینه، کنترل سرفه و جلوگیری از آسم، خلطآور و رفع گرفتگی صدا استفاده میشود.
این دانهها به دلیل سمزدایی و دفع خلط از گلو و سیستم تنفسی، بوی بد دهان را هم رفع میکنند.
3- بهبود عملکرد قلب و عروق: براساس نتایج مطالعات علمی و آموزههای طب سنتی، دانه خاکشیر یک گیاه مقوی عضله قلب است و برای ضربان قلب قویتر توصیه میشود. مصرف آن باعث بهبود عملکرد قلب و کاهش آسیب بافت قلب میشود و دارای اثرات محافظتکننده است.
4- بهبود عملکرد دستگاه ادراری: مطالعات علمی نشان دادهاند که خاکشیر میتواند غلظت اوره، کراتینین و اوریک اسید خون را که از علائم سمّیت و التهاب کلیهها است، کاهش دهد. همچنین برای بیماران همودیالیزی مفید است و میتواند حس تشنگی را هم در این افراد کاهش دهد. از دیگر فواید این دانهها، توانایی آنها در جلوگیری از تشکیل و دفع سنگکلیه و سنگ صفرا است.
5- بهبود عملکرد کبد: مطالعات علمی نشان دادهاند که دانه خاکشیر سطح آنزیمهای کبدی شامل آلکالین فسفاتاز (ALP)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و همچنین بیلیروبین کل در خون را کاهش میدهد. بنابراین، برای آسیب کبدی و کبد چرب مفید است. در طب سنتی هم از آن برای سم زدایی کبد و طحال استفاده میشود.
6- افزایش قدرت باروری مردان: طبق نتایج تحقیقات علمی، مصرف دانه خاکشیر میتواند باعث افزایش غلظت هورمون تستوسترون و در نتیجه افزایش تعداد اسپرم شود. همچنین برای محافظت از بافت بیضه خصوصاً در مردان دیابتی میتواند مفید باشد. بهطور سنتی هم مصرف آن برای بهبود واریکوسل و ناتوانایی جنسی توصیه میشود.
7- کاهش التهاب و درد: در طب سنتی ایرانی از دانه خاکشیر برای درمان التهاب و تسکین انواع درد مانند سردرد و میگرن استفاده میکنند. مطالعات علمی هم ادعای طب سنتی ایرانی در مورد اثربخشی این دانهها بر رفع التهاب و تسکین درد را تأیید میکند.
8- پیشگیری و درمان پرکاری تیروئید: طبق تحقیقات علمی، دانه خاکشیر مقدار دو هورمون تیروئیدی موجود در خون-ترییدوتیرونین (T3) و تیروکسن (T4)- را کاهش میدهد. در نتیجه، مصرف آن برای افرادی که تیروئید پرکار دارند، مفید است.
9- درمان جوش، لکهای پوستی و شوره سر: در طب سنتی ایرانی، دانه خاکشیر برای تیرگی پوست، کهیر و بثورات سرخک تجویز میشود.
- برای درمان جوش صورت و بدن، مصرف دانه خاکشیر با عرق شاهتره و عرق کاسنی توصیه میشود.
- برای درمان لکهای صورت، مصرف دانه خاکشیر با ترنجبین توصیه میشود.
- روغن حاصل از این دانهها هم خاصیت مرطوبکنندگی و مغذی برای پوست دارد.
از دیگر فواید دانه خاکشیر پاکسازی کبد است که در نتیجه به درمان شوره سر کمک میکند.
10- رفع تشنگی و گرمازدگی و یک داروی تب بر طبیعی: دانه خاکشیر برای رفع عطش و تأمین آب مورد نیاز بدن انتخابی عالی است! همچنین، از جوشانده آن به عنوان تب بر و برای کاهش دمای بدن استفاده میشود.
11- کمک به چاق و یا لاغر شدن:
- برای افزایش وزن: هر روز در وعده صبحانه یک لیوان دانه خاکشیر و شیر بنوشید.
- برای لاغری و کاهش وزن: هر روز در وعده صبحانه یک قاشق غذاخوری دانه خاکشیر را در یک لیوان آب ولرم بریزید، یک قاشق غذاخوری آبلیموی طبیعی و دو قاشق غذاخوری گلاب هم اضافه کنید و بنوشید.
در طب سنتی هم به دلیل توانایی دانه خاکشیر در خارج کردن سودا از بدن، آن را برای تسکین سوزش سر دل و کاهش اشتها و تمایل این افراد به پرخوری تجویز میکنند.
12- مفید برای بانوان: تحقیقات علمی روی زنان نشان داده است که ضماد واژینال عسل و دانه خاکشیر میتواند عفونتهای رحم را از بدن خارج کند.
همچنین مصرف دانه خاکشیر در ماه و روزهای آخر بارداری (البته تحت نظر پزشک معالج !)، برای آسان شدن زایمان طبیعی مؤثر است.
علاوه بر این موارد، کنترل قند در افراد دیابتی و جلوگیری از ابتلا به سرطان از دیگر فواید این دانههای شفابخش است.
مصرف دانه خاکشیر با آب گرم و یا آب سرد میتواند خواص متفاوتی برای شما به همراه داشته باشد. مثلاً: در طب سنتی ایرانی، از دانه خاکشیر با آب سرد، شکر و کاسنی به عنوان خنککننده و تببر استفاده میشود. مصرف آن با آب گرم و شکر به عنوان ملیّن برای رفع یبوست تجویز میشود.
- دانههای خاکشیر قبل از مصرف باید به خوبی شسته شوند تا در صورت وجود شن یا ریگهای ریز در بین دانهها، از آنها جدا شوند. به این منظور، دانهها باید «ریگ شوریی» شوند. مقدار دلخواه از دانهها را در یک کاسه بریزید و روی آنها آب بریزید. بگذارید حدود 5 تا 10 دقیقه بماند تا برگ و خس و خاشاک سبک روی آب آید، آب روی دانهها را به آرامی خالی کنید.
- مجدد روی آنها آب بریزید و مدتی صبر کنید تا در آب ته نشین شوند. سپس محتویات را آرام آرام به داخل ظرف دیگری خالی کنید، با این کار ریگ و شنهایی که از دانه خاکشیر سنگینتر هستند و ته نشین شدهاند، در همان ظرف اول باقی بمانند. برای اینکه مطمئن شوید نوشیدنی شما زلال، تمیز و سالم است، دو تا سه بار این کار را تکرار کنید!
سپس آن را در آب سرد یا گرم طبق دستورات زیر بخیسانید و میل کنید:
1- خیسانده: روزی سه بار و هر مرتبه 4 تا 8 گرم از دانهها را در آب سرد چندین ساعت بخیسانید.
2- جوشانده: 4 تا 8 گرم از دانهها را در 170 میلیلیتر آب به مدت 10 دقیقه بجوشانید.
براساس طب سنتی ایرانی، طبع آن گرم و مرطوب است.
یکی از روشهای پاکسازی کبد، مصرف جوشانده دانه خاکشیر در حالت ناشتا است.
بله. در مطالعهای هم که به منظور بررسی تأثیر دانه خاکشیر بر رفع یبوست انجام شده، پژوهشگران آن را طبق روش زیر آمادهسازی کردند:
10 تا 15 گرم دانه خاکشیر به مدت 30 دقیقه در 250 میلیلیتر آب در حال جوش ریخته شد. این نوشیدنی روزانه قبل از ناهار و شام به مدت 3 هفته توسط افراد شرکتکننده در این مطالعه مصرف شد که اثرات مثبت قابل توجهی بر رفع یبوست داشت.
دانه خاکشیر برای تیرگی پوست، کهیر و بثورات سرخک مفید است. مصرف آن با عرق شاهتره و عرق کاسنی برای درمان جوش صورت و بدن، و با ترنجبین برای درمان لکهای صورت توصیه میشود.
درحال حاضر، هیچ گزارش علمی در مورد استفاده و ایمنی خاکشیر در دوران بارداری در دسترس نیست. اما در یک مطالعه مشاهده شده است که مصرف دانه خاکشیر در ماه آخر بارداری میتواند زایمان طبیعی را تسهیل کند. به همین دلیل، دانه خاکشیر در دوران بارداری باید تحت نظر و با مشورت پزشک مصرف شود.
1. Diana Quiroz, D. (2018). Descurainia sophia (flixweed). CABI Invasive Species Compendium Datasheet. Retrieved from https://www.researchgate.net/323258117
2. Mohamed, N.H., & Mahrous, A.E. (2009). Chemical constituents of Descurainia sophia L. and its biological activity. Records of Natural Products, 3(1), 58-67. Retrieved from https://www.acgpubs.org/RNP-0811-54.pdf
3. Mahdavi Ara, K., Jowkarderis, M., & Raofie, F. (2015). Optimization of supercritical fluid extraction of essential oils and fatty acids from flixweed (Descurainia Sophia L.) seed using response surface methodology and central composite design. Journal of Food Science and Technology, 52(7), 4450 - 4458. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4486533/
4. Nimrouzi, M., & Zarshenas, M.M. (2016). Phytochemical and pharmacological aspects of Descurainia sophia Webb ex Prantl: modern and traditional applications. Avicenna Journal of Phytomedicine, 6(3), 266–272. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4930533/
5. Klein, H. (2011). Flixweed, Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl. Retrieved from https://accs.uaa.alaska.edu/wp-content/
6. Mitich, L.W. (1996). Flixweed (Descurainia sophia). Weed Technology, 10(4), 974-977. Retrieved from https://ucanr.edu/repository/167426
7. Ayoobi, F., Kamali, B., Shamsizadeh, A., Sajadi, M.A., Roohbakhsh, A., Vazirinejad, R., … Allahtavakili, M. (2013). Effect of aqueous extract of Descurainia sophia on castor oil-induced diarrhea in male rat. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 12(2), 149-56. [Farsi]. Retrieved from http://journal.rums.ac.ir/
8. Pasalar, M., Lankarani, K.B., Mehrabani, D., Tolide-i, H.R., & Naseri, M. (2013). The effect of Descureania sophia L. and Prunus domestica L. in prevention of constipation among Iranian hajj pilgrims, Saudi Arabia. Research Journal of Pharmaceutical, Biological and Chemical Sciences, 4(2), 1195 – 1204. Retrieved from http://research.shahed.ac.ir/1111282212
9. Nimrouzi, M., Sadeghpour, O., Imanieh, M.H., Ardekani, M.S., Salehi, A., Minaei, M.B., & Zarshenas, M.M. (2015). Flixweed vs. polyethylene glycol in the treatment of childhood functional constipation: a randomized clinical trial. Iranian Journal of Pediatrics, 25(2), e425. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4506010
10. Hsieh, P.C., Kuo, C.Y., Lee, Y.H., Wu, Y.K., Yang, M.C., Tzeng, I.S., & Lan, C.C. (2020). Therapeutic effects and mechanisms of actions of Descurainia sophia. International Journal of Medical Sciences, 17(14), 2163-2170. Retrieved from https://www.medsci.org/v17p2163.htm
11. Pourmasoumi, M., Ghiasvand, R., Darvishi, L., Hadi, A., Bahreini, N., & Keshavarzpour, Z. (2019). Comparison and assessment of flixweed and fig effects on irritable bowel syndrome with predominant constipation: a single-blind randomized clinical trial. EXPLORE,15(3), 198-205. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/S1550830718301873
12. Baek, S.J., Chun, J.M., Kang, T.W., Seo, Y.S., Kim, S.B., Seong, B., … Kim, C. (2018). Identification of epigenetic mechanisms involved in the anti-asthmatic effects of Descurainia sophia seed extract based on a multi-omics approach. Molecules, 23(11), 2879. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC6278437/
13. Lu, H., Fu, Z., Chen, X., Yang, M., Chen, Y., & Yang, L. (2022). Shegan mahuang decoction may reduce airway inflammation in neutrophilic asthmatic mice by improving the mitochondrial function of bronchoalveolar lavage fluid exosome. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2022, Article ID 2477510, 8 pages. Retrieved from https://downloads.hindawi.com/2022/2477510
14. Gong, J., Zhang, Y., He, J., Zheng, X., Feng, W., Wang, X., … Cao, Y. (2015). Extractions of oil from Descurainia sophia seed using supercritical CO2, chemical compositions by GC-MS and evaluation of the anti-tussive, expectorant and anti-asthmatic activities. Molecules, 20(7), 13296–13312. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC6332279/
15. Luo, Y., Sun, Z., Hu, P., Wu, Y., Yu, W., Huang, S. (2018). Effect of Aqueous Extract from Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl on Ventricular Remodeling in Chronic Heart Failure Rats. vol. 2018, Article ID 1904081, 8 pages. Retrieved from https://www.hindawi.com/2018/1904081/
16. Moshaie-Nezhad, P., Bahari, Z., Jangravi, Z., Zarei, S.M., & Iman, M. (2021). The effect of Descurainia sophia seed extract on nephrotoxicity markers induced by acetaminophen in mice. Journal of Advances in Medical and Biomedical Research, 29(134), 139-144. Retrieved from https://www.researchgate.net/350560063
17. Asgharpour, M., Enayati, N., Sadrabadi, M.R., Afrakati, M.M., Khavandegar, A., Mardi, P., … Bakhtiyari, M. (2022). Effects of Descurainia sophia on oxidative stress markers and thirst alleviation in hemodialysis patients: a randomized double-blinded placebo-controlled cross-over clinical trial. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2022, Article ID 2001441, 12 pages. Retrieved from https://www.hindawi.com/2022/2001441/
18. Saremi, J., Hasheminasab, M., Sadeghi, N., & Jahromi, H. (2018). Preventive and curative effects of aqueous extracts of Descurainia sophia L. on nephrolithiasis induced in rats. Asian Journal of Pharmaceutics, 12(1), S228-S233. Retrieved from https://www.researchgate.net/328573941
19. Moshaie-Nezhad, P., Iman, M., Maleki, F.F., & Khamesipour, A. (2018). Hepatoprotective effect of Descurainia sophia seed extract against paracetamol-induced oxidative stress and hepatic damage in mice. Journal of Herbmed Pharmacology, 7(4), 267-272. Retrieved from http://herbmedpharmacol.com/jhp-1304
20. Sadeghi, M., Borujeni, F.E., Ghodsi, S., & Moshtaghian, J. (2021). Investigating the effect of hydroalcoholic extract of Descurainia sophia(L.) Webb ex Prantl on blood glucose, biochemistry parameters, fatty profile, and serology factor in diabetic male rats. International Journal of Health and Life Sciences (IJHLS), 7(3), e115280. Retrieved from https://brieflands.com/jhrt-115280.pdf
21. Nejati, V., & Khaneshi, F. (2014). The effect of hydroalcoholic extract of Descurainia sophia seed on the changes of testis tissue, sperm parameters, and testosterone level in rats with streptozotocin-induced diabetes. Qom University of Medical Sciences Journal, 8(5), 26-33. Retrieved from https://pesquisa.bvsalud.org/emr-160329
22. Abed, D.Z., Jabbari, S., Zakaria, Z.A., & Mohammadi, S. (2022). Insight into the possible mechanism(s) involved in the antinociceptive and antineuropathic activity of Descurainia sophia L. Webb ex Prantl essential oil. Journal of Ethnopharmacology, 298, 115638. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/S0378874122006778
23. Luo, M., Zhou, L., Huang, Z., Li, B., Nice, E.C., Xu, J., & Huang, C. (2022). Antioxidant Therapy in Cancer: Rationale and Progress. Antioxidants, 11(6), 1128. Retrieved from https://www.mdpi.com/2076-3921
24. Shahidi, B., Sharifi, A., Nasiraie, L.R., Niakousari, M., & Ahmadi, M. (2020). Phenolic content and antioxidant activity of flixweed (Descurainia sophia) seeds extracts: Ranking extraction systems based on fuzzy logic method. Sustainable Chemistry and Pharmacy, 16, 100245. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/S2352554120300085
25. Khodarahmi, E., Asghari, G.H., Hassanzadeh, F., Mirian, M., & Khodarahmi, G.A. (2015). Cytotoxic evaluation of volatile oil from Descurainia sophia seeds on MCF-7 and HeLa cell lines. Research in Pharmaceutical Sciences, 10(2), 169–176. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4584456/
26. Park, J.S., Lim, C.J., Bang, O.S., & Kim, N.S. (2016). Ethanolic extract of Descurainia sophia seeds sensitizes A549 human lung cancer cells to TRAIL cytotoxicity by upregulating death receptors. BMC Complementary and Alternative Medicine, 16, 115. Retrieved from https://link.springer.com/s12906-016-1094-0
27. Lee, Y.J., Kim, N.S., Kim, H., Yi, J.M., Oh, S.M., Bang, O.S., & Lee, J. (2013). Cytotoxic and anti-inflammatory constituents from the seeds of Descurainia sophia. Archives of Pharmacal Research, 36, 536–541. Retrieved from https://link.springer.com/s12272-013-0066-x
28. Afsharypour, S., & Haery, A. (1989). Effect of glucosinolate autolysis products on rat serum T3 and T4 concentrations. Medical Journal of the Islamic Republic of Iran, 3 (3-4), 165-168. Retrieved from https://mjiri.iums.ac.ir/1-1584-en
29. Rahman, M.J., Ambigaipalan, P., & Shahidi, F. (2018). Biological activities of camelina and sophia seeds phenolics: inhibition of LDL oxidation, DNA damage, and pancreatic lipase and α-glucosidase activities. Journal of Food Science, 83(1), 237-245. Retrieved from https://www.researchgate.net/327040459
30. Ghasemi Dehkordi, N., Sajadi, S., Ghanadi, A., Amanzadeh, Y., Azadbakht, M., Asghari, G.R., … Tale, A.M. Iranian herbal pharmacopoeia. Ministry of Health Pub Tehran. 2002; 1:105. [Persian].
31. Bussmann, R.W., Batsatsashvili, K., Kikvidze, Z., Paniagua-Zambrana, N.Y., Khutsishvili, M., Nasab, F.K., … Tchelidze, D. (2020). Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl Brassicaceae. Ethnobotany of the Mountain Regions of Far Eastern Europe, 379–38. Retrieved from https://link.springer.com/10.1007
32. Hadi-Nezhad, M., Rowland, O., & Hosseinian, F. (2015). The Fatty Acid Profile and Phenolic Composition of Descurainia sophia Seeds Extracted by Supercritical CO2. Journal of the American Oil Chemists' Society, 92, 1379–1390. Retrieved from https://link.springer.com/s11746-015-2693-5
33. Ngo, N.T.T., & Shahidi, F. (2021). Functional properties of protein isolates from camelina (Camelina sativa (L.) Crantz) and flixweed (sophia, Descurainis sophia L.) seed meals. Food Production, Processing and Nutrition, 3, 31. Retrieved from https://fppn.biomedcentral.com/10.1186
34. Nabimeybodi, R., Meyari, A., Vahiddastjerdi, M., Hajimehdipoor, H., Ghasemi, E., Bioos, S., & Tansa, M. (2018). The Effect of Flixweed-Honey Vaginal Product on Cervicitis: a Clinical Trial. Research Journal of Pharmacognosy (RJP), 5(2), 41-49. Retrieved from https://www.rjpharmacognosy.ir/58506
35. Flixweed seeds benefits in traditional medicine. Retrieved from https://www.naturalremediest.com/flixweed-seeds-benefits
36. Bagheri, H., Saki, S., Jafari, A., Naderi, R., & Deljou, A. (2019). Investigation of phenotypic and molecular diversity of Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl and Sisymbrium irio (L.). Agriculturae Conspectus Scientificus, 84(2), 179-188. Retrieved from https://hrcak.srce.hr/file/323728
37. Shakeri, T., Yousofpour, M., & Azadbakht, M. (2017). Comparative study of Flixweed properties from the perspective of traditional medicine scientists. Complementary Medicine Journal, 3(24). [FARSI]. Retrieved from http://cmja.arakmu.ac.ir/1-484-fa
38. Yi, J.M., Kim, Y.A., Lee, Y.J., Bang, O.S., & Kim, N.S. (2015). Effect of an ethanol extract of Descurainia sophia seeds on Phase I and II drug metabolizing enzymes and P-glycoprotein activity in vitro. BMC Complementary and Alternative Medicine, 15, 441. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4683934/
39. Behbahani, M.S., & Abbasi, S. (2017). Stabilization of flixweed seeds (Descurainia sophia L.) drink: Persian refreshing drink. Food Bioscience, 18, 22-27. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/S221242921730072X
هشتگ
منابع
1. Diana Quiroz, D. (2018). Descurainia sophia (flixweed). CABI Invasive Species Compendium Datasheet. Retrieved from https://www.researchgate.net/323258117
2. Mohamed, N.H., & Mahrous, A.E. (2009). Chemical constituents of Descurainia sophia L. and its biological activity. Records of Natural Products, 3(1), 58-67. Retrieved from https://www.acgpubs.org/RNP-0811-54.pdf
3. Mahdavi Ara, K., Jowkarderis, M., & Raofie, F. (2015). Optimization of supercritical fluid extraction of essential oils and fatty acids from flixweed (Descurainia Sophia L.) seed using response surface methodology and central composite design. Journal of Food Science and Technology, 52(7), 4450 - 4458. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4486533/
4. Nimrouzi, M., & Zarshenas, M.M. (2016). Phytochemical and pharmacological aspects of Descurainia sophia Webb ex Prantl: modern and traditional applications. Avicenna Journal of Phytomedicine, 6(3), 266–272. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4930533/
5. Klein, H. (2011). Flixweed, Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl. Retrieved from https://accs.uaa.alaska.edu/wp-content/
6. Mitich, L.W. (1996). Flixweed (Descurainia sophia). Weed Technology, 10(4), 974-977. Retrieved from https://ucanr.edu/repository/167426
7. Ayoobi, F., Kamali, B., Shamsizadeh, A., Sajadi, M.A., Roohbakhsh, A., Vazirinejad, R., … Allahtavakili, M. (2013). Effect of aqueous extract of Descurainia sophia on castor oil-induced diarrhea in male rat. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 12(2), 149-56. [Farsi]. Retrieved from http://journal.rums.ac.ir/
8. Pasalar, M., Lankarani, K.B., Mehrabani, D., Tolide-i, H.R., & Naseri, M. (2013). The effect of Descureania sophia L. and Prunus domestica L. in prevention of constipation among Iranian hajj pilgrims, Saudi Arabia. Research Journal of Pharmaceutical, Biological and Chemical Sciences, 4(2), 1195 – 1204. Retrieved from http://research.shahed.ac.ir/1111282212
9. Nimrouzi, M., Sadeghpour, O., Imanieh, M.H., Ardekani, M.S., Salehi, A., Minaei, M.B., & Zarshenas, M.M. (2015). Flixweed vs. polyethylene glycol in the treatment of childhood functional constipation: a randomized clinical trial. Iranian Journal of Pediatrics, 25(2), e425. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4506010
10. Hsieh, P.C., Kuo, C.Y., Lee, Y.H., Wu, Y.K., Yang, M.C., Tzeng, I.S., & Lan, C.C. (2020). Therapeutic effects and mechanisms of actions of Descurainia sophia. International Journal of Medical Sciences, 17(14), 2163-2170. Retrieved from https://www.medsci.org/v17p2163.htm
11. Pourmasoumi, M., Ghiasvand, R., Darvishi, L., Hadi, A., Bahreini, N., & Keshavarzpour, Z. (2019). Comparison and assessment of flixweed and fig effects on irritable bowel syndrome with predominant constipation: a single-blind randomized clinical trial. EXPLORE,15(3), 198-205. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/S1550830718301873
12. Baek, S.J., Chun, J.M., Kang, T.W., Seo, Y.S., Kim, S.B., Seong, B., … Kim, C. (2018). Identification of epigenetic mechanisms involved in the anti-asthmatic effects of Descurainia sophia seed extract based on a multi-omics approach. Molecules, 23(11), 2879. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC6278437/
13. Lu, H., Fu, Z., Chen, X., Yang, M., Chen, Y., & Yang, L. (2022). Shegan mahuang decoction may reduce airway inflammation in neutrophilic asthmatic mice by improving the mitochondrial function of bronchoalveolar lavage fluid exosome. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2022, Article ID 2477510, 8 pages. Retrieved from https://downloads.hindawi.com/2022/2477510
14. Gong, J., Zhang, Y., He, J., Zheng, X., Feng, W., Wang, X., … Cao, Y. (2015). Extractions of oil from Descurainia sophia seed using supercritical CO2, chemical compositions by GC-MS and evaluation of the anti-tussive, expectorant and anti-asthmatic activities. Molecules, 20(7), 13296–13312. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC6332279/
15. Luo, Y., Sun, Z., Hu, P., Wu, Y., Yu, W., Huang, S. (2018). Effect of Aqueous Extract from Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl on Ventricular Remodeling in Chronic Heart Failure Rats. vol. 2018, Article ID 1904081, 8 pages. Retrieved from https://www.hindawi.com/2018/1904081/
16. Moshaie-Nezhad, P., Bahari, Z., Jangravi, Z., Zarei, S.M., & Iman, M. (2021). The effect of Descurainia sophia seed extract on nephrotoxicity markers induced by acetaminophen in mice. Journal of Advances in Medical and Biomedical Research, 29(134), 139-144. Retrieved from https://www.researchgate.net/350560063
17. Asgharpour, M., Enayati, N., Sadrabadi, M.R., Afrakati, M.M., Khavandegar, A., Mardi, P., … Bakhtiyari, M. (2022). Effects of Descurainia sophia on oxidative stress markers and thirst alleviation in hemodialysis patients: a randomized double-blinded placebo-controlled cross-over clinical trial. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2022, Article ID 2001441, 12 pages. Retrieved from https://www.hindawi.com/2022/2001441/
18. Saremi, J., Hasheminasab, M., Sadeghi, N., & Jahromi, H. (2018). Preventive and curative effects of aqueous extracts of Descurainia sophia L. on nephrolithiasis induced in rats. Asian Journal of Pharmaceutics, 12(1), S228-S233. Retrieved from https://www.researchgate.net/328573941
19. Moshaie-Nezhad, P., Iman, M., Maleki, F.F., & Khamesipour, A. (2018). Hepatoprotective effect of Descurainia sophia seed extract against paracetamol-induced oxidative stress and hepatic damage in mice. Journal of Herbmed Pharmacology, 7(4), 267-272. Retrieved from http://herbmedpharmacol.com/jhp-1304
20. Sadeghi, M., Borujeni, F.E., Ghodsi, S., & Moshtaghian, J. (2021). Investigating the effect of hydroalcoholic extract of Descurainia sophia(L.) Webb ex Prantl on blood glucose, biochemistry parameters, fatty profile, and serology factor in diabetic male rats. International Journal of Health and Life Sciences (IJHLS), 7(3), e115280. Retrieved from https://brieflands.com/jhrt-115280.pdf
21. Nejati, V., & Khaneshi, F. (2014). The effect of hydroalcoholic extract of Descurainia sophia seed on the changes of testis tissue, sperm parameters, and testosterone level in rats with streptozotocin-induced diabetes. Qom University of Medical Sciences Journal, 8(5), 26-33. Retrieved from https://pesquisa.bvsalud.org/emr-160329
22. Abed, D.Z., Jabbari, S., Zakaria, Z.A., & Mohammadi, S. (2022). Insight into the possible mechanism(s) involved in the antinociceptive and antineuropathic activity of Descurainia sophia L. Webb ex Prantl essential oil. Journal of Ethnopharmacology, 298, 115638. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/S0378874122006778
23. Luo, M., Zhou, L., Huang, Z., Li, B., Nice, E.C., Xu, J., & Huang, C. (2022). Antioxidant Therapy in Cancer: Rationale and Progress. Antioxidants, 11(6), 1128. Retrieved from https://www.mdpi.com/2076-3921
24. Shahidi, B., Sharifi, A., Nasiraie, L.R., Niakousari, M., & Ahmadi, M. (2020). Phenolic content and antioxidant activity of flixweed (Descurainia sophia) seeds extracts: Ranking extraction systems based on fuzzy logic method. Sustainable Chemistry and Pharmacy, 16, 100245. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/S2352554120300085
25. Khodarahmi, E., Asghari, G.H., Hassanzadeh, F., Mirian, M., & Khodarahmi, G.A. (2015). Cytotoxic evaluation of volatile oil from Descurainia sophia seeds on MCF-7 and HeLa cell lines. Research in Pharmaceutical Sciences, 10(2), 169–176. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4584456/
26. Park, J.S., Lim, C.J., Bang, O.S., & Kim, N.S. (2016). Ethanolic extract of Descurainia sophia seeds sensitizes A549 human lung cancer cells to TRAIL cytotoxicity by upregulating death receptors. BMC Complementary and Alternative Medicine, 16, 115. Retrieved from https://link.springer.com/s12906-016-1094-0
27. Lee, Y.J., Kim, N.S., Kim, H., Yi, J.M., Oh, S.M., Bang, O.S., & Lee, J. (2013). Cytotoxic and anti-inflammatory constituents from the seeds of Descurainia sophia. Archives of Pharmacal Research, 36, 536–541. Retrieved from https://link.springer.com/s12272-013-0066-x
28. Afsharypour, S., & Haery, A. (1989). Effect of glucosinolate autolysis products on rat serum T3 and T4 concentrations. Medical Journal of the Islamic Republic of Iran, 3 (3-4), 165-168. Retrieved from https://mjiri.iums.ac.ir/1-1584-en
29. Rahman, M.J., Ambigaipalan, P., & Shahidi, F. (2018). Biological activities of camelina and sophia seeds phenolics: inhibition of LDL oxidation, DNA damage, and pancreatic lipase and α-glucosidase activities. Journal of Food Science, 83(1), 237-245. Retrieved from https://www.researchgate.net/327040459
30. Ghasemi Dehkordi, N., Sajadi, S., Ghanadi, A., Amanzadeh, Y., Azadbakht, M., Asghari, G.R., … Tale, A.M. Iranian herbal pharmacopoeia. Ministry of Health Pub Tehran. 2002; 1:105. [Persian].
31. Bussmann, R.W., Batsatsashvili, K., Kikvidze, Z., Paniagua-Zambrana, N.Y., Khutsishvili, M., Nasab, F.K., … Tchelidze, D. (2020). Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl Brassicaceae. Ethnobotany of the Mountain Regions of Far Eastern Europe, 379–38. Retrieved from https://link.springer.com/10.1007
32. Hadi-Nezhad, M., Rowland, O., & Hosseinian, F. (2015). The Fatty Acid Profile and Phenolic Composition of Descurainia sophia Seeds Extracted by Supercritical CO2. Journal of the American Oil Chemists' Society, 92, 1379–1390. Retrieved from https://link.springer.com/s11746-015-2693-5
33. Ngo, N.T.T., & Shahidi, F. (2021). Functional properties of protein isolates from camelina (Camelina sativa (L.) Crantz) and flixweed (sophia, Descurainis sophia L.) seed meals. Food Production, Processing and Nutrition, 3, 31. Retrieved from https://fppn.biomedcentral.com/10.1186
34. Nabimeybodi, R., Meyari, A., Vahiddastjerdi, M., Hajimehdipoor, H., Ghasemi, E., Bioos, S., & Tansa, M. (2018). The Effect of Flixweed-Honey Vaginal Product on Cervicitis: a Clinical Trial. Research Journal of Pharmacognosy (RJP), 5(2), 41-49. Retrieved from https://www.rjpharmacognosy.ir/58506
35. Flixweed seeds benefits in traditional medicine. Retrieved from https://www.naturalremediest.com/flixweed-seeds-benefits
36. Bagheri, H., Saki, S., Jafari, A., Naderi, R., & Deljou, A. (2019). Investigation of phenotypic and molecular diversity of Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl and Sisymbrium irio (L.). Agriculturae Conspectus Scientificus, 84(2), 179-188. Retrieved from https://hrcak.srce.hr/file/323728
37. Shakeri, T., Yousofpour, M., & Azadbakht, M. (2017). Comparative study of Flixweed properties from the perspective of traditional medicine scientists. Complementary Medicine Journal, 3(24). [FARSI]. Retrieved from http://cmja.arakmu.ac.ir/1-484-fa
38. Yi, J.M., Kim, Y.A., Lee, Y.J., Bang, O.S., & Kim, N.S. (2015). Effect of an ethanol extract of Descurainia sophia seeds on Phase I and II drug metabolizing enzymes and P-glycoprotein activity in vitro. BMC Complementary and Alternative Medicine, 15, 441. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4683934/
39. Behbahani, M.S., & Abbasi, S. (2017). Stabilization of flixweed seeds (Descurainia sophia L.) drink: Persian refreshing drink. Food Bioscience, 18, 22-27. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/S221242921730072X