ولیک: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف

نام تجاری گیاه:

Hawthorn

نام علمی گیاه:

Crataegus microphylla K.Koch

تاریخچه و گیاهشناسی:

ولیک نام عمومی همه گونه‌های گیاهی متعلق به جنس Crataegus است. گیاه ولیک متعلق به خانواده گلسرخیان است و تقریباً 280 گونه از آن در سراسر دنیا وجود دارد ⁽¹⁾ که عمدتاً در مناطق معتدل نیمکره شمالی در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی می‌رویند. ⁽²^-3)

زیستگاه‌های طبیعی این گیاه مناطق جنگلی و آفتابی، در خاک‌های عمدتاً آهکی تا ارتفاع 1500 متری از سطح دریا است. ⁽⁴⁾ در ایران نیز بعضی از گونه‌های ولیک (از جمله گونه‌ microphylla که به آن سرخه ولیک و زالزالک برگ‌ریز هم می‌گویند) معمولاً در جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران رشد می‌کنند. ^{(2 و 5)}

برگ‌، گل‌ و میوه قسمت‌های دارویی آن هستند؛ ⁽²⁾ بعضی از گونه‌های ولیک، مانند گونه microphylla، برای استفاده از میوه خوراکی آنها پرورش داده می‌شوند. ^(7-6)

در بسیاری از نقاط جهان، میوه‌های ولیک به شکل تازه مصرف می‌شوند یا از آنها برای تهیه مربا، ژله، نوشیدنی‌های غیرالکلی، آبنبات، کمپوت میوه و همچنین به‌عنوان طعم‌دهنده برای غذاهایی مانند انواع گوشت سفید استفاده می‌شود. ^{(4 و 8)} علاوه براین، میوه ولیک در طول زمستان منبع غذایی مهمی برای بسیاری از پرندگان و پستانداران کوچک است. ⁽⁶⁾ گونه‌های دیگر که میوه‌های کوچک‌تر و بی‌مزه‌تر دارند، برای تولید گل، برگ و میوه به‌منظور اهداف دارویی استفاده می‌شوند ⁽⁶⁾و بعضی از آنها به‌طور رسمی در فهرست فارماکوپه‌های (دارونامه‌) بسیاری از کشورها مانند چین، آلمان، فرانسه و انگلستان ثبت شده‌اند؛ ولیک اولین بار در تانگ‌بِن‌کائو (اولین فارماکوپه رسمی جهان منتشر شده در سال 659 پس از میلاد مسیح)، به دلیل استفاده از آن در طب سنتی چینی، نامبرده شد. ⁽¹⁾از برگ‌‌ها، گل‌ها و میوه‌های ولیک می‌توان داروهایی به شکل تنتور، قرص، دمنوش و عصاره آبی تهیه کرد. ⁽⁶⁾ بعضی از گونه‌های جنس Crataegus هم به عنوان گیاهان زینتی استفاده می‌شوند. ⁽⁹⁾ نام جنس گیاه یعنی «Crataegus» از کلمه یونانی «kràtaigos» به معنی «محکم و تنومند» گرفته شده است که به چوب سفت و بادوام آن اشاره دارد. ⁽⁴⁾ گونه‌های ولیک درختچه‌ها‌ یا درختان کوچک برگریز با شاخه‌های منشعب و معمولاً خاردار هستند ⁽⁴⁾ که عمدتاً تا ارتفاع 5-15متر رشد می‌کنند. ⁽²⁾ بسته به گونه‌های آن، شکل و ساختار برگ، تعداد دانه‌ها و رنگ میوه‌ها بسیار متنوع است. شکل برگ‌های آن متغییر است؛ ⁽⁹⁾معمولاً به رنگ سبز روشن ⁽¹⁾و حاشیه آنها صاف یا دندانه‌دار است. ⁽¹⁰⁾

گل‌های آن کوچک و با آرایش خوشه‌ای هستند ⁽¹¹⁾ که هر کدام 5 گلبرگ به رنگ‌های سفید یا صورتی دارد. ⁽⁹⁾ زمانی که برگ‌ها هنوز به اندازه طبیعی نرسیده‌اند، گل‌ها شکوفا می‌شوند. ⁽¹¹⁾

میوه ولیک، کوچک ⁽²⁾ و شبیه به توت (بِری) و تا حدودی شبیه به آلو است؛ می‌تواند زرد کم رنگ، سرخ، بنفش مایل به سیاه، ⁽⁹⁾ سیاه (10) یا نارنجی ⁽¹¹⁾ باشد و معمولاً گوشتی است. هر میوه بین 1 تا 5 دانه‌ی سفت دارد. ⁽⁹⁾

دانستنی های کشاورزی

گیاهشناسی و نحوه زراعت (کاشت، داشت، برداشت) ولیک

خواص ولیک:

بهبود عملکرد کبد

رژیم‌ غذایی که در آن میزان فروکتوز (قند میوه) زیاد است، خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (تجمع چربی اضافی در کبد به دلایلی غیر از مصرف الکل) را افزایش می‌دهد. به همین منظور در سال 2016، اثربخشی پلی‌فنول‌های استخراج شده از پوست و گوشت میوه‌‌ی ولیک بر تسکین آسیب کبدی در موش‌های دارای رژیم غذایی با فروکتوز بالا بررسی شد.

مشاهده شد که:

1) پلی‌فنول‌های اصلی موجود در میوه ولیک کلروژنیک اسید، اپی‌کاتچین، روتین و هیپروزید بودند و میزان همه‌ی آنها در پوست میوه بیشتر از گوشت میوه بود.

بنابراین پوست میوه ولیک، نسبت به گوشت میوه، برای کاهش آسیب کبدی مؤثرتر است.

2) میوه ولیک، خصوصاً پوست آن، در درمان اختلالات کبدی از طریق کاهش وزن کبد، کاهش میزان فعالیت آنزیم‌های اسپارتات‌ترانس‌آمیناز (AST)، آلانین‌ترانس‌آمیناز (ALT) و آلکالین‌فسفاتاز (ALP) در خون و همچنین کاهش التهاب کبد، کاهش پراکسیداسیون لیپیدها و تقویت سیستم دفاعیِ آنتی‌اکسیدانی بدن، نقش دارد. ⁽¹²⁾

بیشتر بدانید

تنظیم چربی خون

در سال 2016، برای ارزیابی تأثیر پلی‌فنول‌های میوه ولیک بر میزان پروفایل لیپیدهای خون ازجمله تری‌گلیسیریدها (TG)، کلسترول کل (TC)، کلسترول خوب (HDL) و انواع کلسترول بد (LDL، VLDL)، مطالعه‌ای را روی موش‌های مبتلا به دیس‌لیپیدمی (یعنی اختلال در میزان چربی‌ خون) انجام دادند. در این مطالعه، پلی‌فنول‌های استخراج شده در دوز 400 (میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) به مدت 8 هفته متوالی مصرف شدند. ثابت شد که پلی‌فنول‌های میوه ولیک میزان تری‌گلیسیریدها (TG)، کلسترول کل (TC) و انواع کلسترول بد (LDL، VLDL) خون را کاهش و میزان کلسترول خوب (HDL) خون را افزایش دادند. ⁽¹²⁾

بیشتر بدانید

تسریع کاهش وزن

در سال 2016، اثرات پلی‌فنول‌های میوه ولیک بر چاقی ناشی از رژیم غذایی با فروکتوز بالا را در موش‌ها بررسی کردند. مشاهده شد که مصرف پلی‌فنول‌های میوه ولیک به مدت 8 هفته، به‌طرز مؤثری وزن بدن و وزن چربی را کاهش داد. ⁽¹²⁾

بیشتر بدانید

بهبود عملکرد قلب و عروق

گونه‌های فعال اکسیژن، رادیکال‌های آزادی هستند که از اکسیژن مولکولی نشأت گرفته‌اند. ⁽¹³⁾رادیکال‌های آزاد می‌توانند به سلول‌ها آسیب بزنند و در نتیجه باعث بیماری‌های مختلف از جمله بیماری قلبی و سرطان شوند. ⁽¹⁴⁾ ثابت شده که ترکیبات آنتی‌اکسیدانی ROS را از بین می‌برند؛ ولیک حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانیِ فلاونوئیدی و فنولی است. بنابراین، ممکن است خواص محافظت از قلب داشته باشد. ⁽⁵⁾

بیشتر بدانید

ضد سرطان

آسیب به DNA سلول (سمّیت ژنتیکی) به عنوان عامل اصلی انواع سرطان‌ها شناخته شده است. ⁽¹⁵⁾ قرار گرفتن در معرض تشعشات (مانند اشعه آلفا، گاما و فرابنفش نوع B) و ترکیبات شیمیایی سمّی مانند فلزات سنگین می‌تواند باعث آسیب به DNA شود. ^(16-18) با توجه به مطالعات متعدد بر روی نمونه‌های حیوانی و انسانی، عصاره میوه ولیک می‌تواند اثر محافظتی در برابر آسیب DNA ناشی از قرار گرفتن در معرض تشعشات و ترکیبات سمّی، نشان دهد. ^(19-22) به عقیده محققین این خاصیت میوه ولیک به ترکیبات فلاونوئیدی موجود در آن و همچنین فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن مربوط می‌شود. ^{(7 و 16)}

بیشتر بدانید

خواص ولیک:

بهبود عملکرد کبد

تنظیم چربی خون

تسریع کاهش وزن

بهبود عملکرد قلب و عروق

ضد سرطان

مواد موثره و ارزش تغذیه ای ولیک

گزارش شده که میوه‌ی گونه‌های مختلف ولیک حاوی مقدار زیادی فلاونوئید، ویتامین C، گلیکوزید، آنتوسیانین، پروسیانیدین‌ها، ساپونین، تانن، آنتی‌اکسیدان و سایر ترکیبات فنولی است. ⁽⁶⁾ ترکیبات اصلی گونه microphylla فلاونوئیدها، تری‌ترپن، ساپونین‌ها، اسیدهای آلی و آمین‌ها هستند. بسیاری از ویژگی‌های دارویی آن به فلاونوئیدها مربوط می‌شود. ⁽²⁾

براساس مطالعه‌ای میوه‌ی ولیک حاوی:

انرژی (34.02 کیلوکالری به ازای هر گرم)، پروتئن (2.48 درصد)، فیبر سلولزی (4.67 درصد)، روغن (0.87 درصد) و خاکستر (2.28 درصد) و همچنین حاوی میزان زیادی مواد معدنی شامل کلسیم، پتاسیم، منیزیم، سدیم و فسفر است. ⁽²³⁾

ولیک گیاهی پرکابرد برای جلوگیری و درمان بیماری‌های قلبی - عروقی است. در حال حاضر، بیش از 20 گونه از این گیاه به عنوان داروهای گیاهی یا مواد اولیه دارویی در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. ⁽¹⁾

مردم بومی آمریکای لاتین از میوه‌های ولیک برای تهیه‌ی نوعی نوشیدنی بسیار انرژی‌زا استفاده می‌کنند. ⁽⁴⁾

دانه‌های میوه ولیک حاوی مقدار جزئی سیانید است. بنابراین، دانه‌های آن خوراکی نیستند.

میانگین دوز مصرف روزانه‌ میوه ولیک 5 گرم است. ⁽³⁾

1 تا 2 ساعت قبل یا بعد از غذا.

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا

مصرف خوراکی

مصرف ولیک در دوزهای توصیه‌ شده ⁽²⁴⁾و تا 16 هفته ⁽²⁵⁾، معمولاً بی‌خطر است. اما مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث ایجاد علائمی از جمله سرگیجه، خواب آلودگی، فشار خون پایین و ضربان قلب نامنظم شود. ⁽²⁴⁾

* توجه داشته باشید که اثربخشی ولیک سریع نیست. بنابراین، برای بهره‌مندی کامل از آن باید حداقل به مدت 4 تا 8 هفته مصرف شود. ⁽¹⁾

مصرف موضعی

در حال حاضر اطلاعات معتبر کافی برای دانستن اینکه آیا مصرف موضعی ولیک ایمن هست یا اینکه چه عوارض جانبی ممکن است داشته باشد، وجود ندارد.

بارداری و شیردهی

در حال حاضر اطلاعات معتبر کافی برای دانستن اینکه آیا ولیک برای مصرف در دوران بارداری یا شیردهی ایمن هست، وجود ندارد. محض احتیاط از مصرف ولیک در این دوران پرهیز کنید. ⁽²⁵⁾

کودکان

مصرف ولیک در کودکان توصیه نمی‌شود. ⁽²⁶⁾

بیماری قلبی

ولیک می‌تواند با بسیاری از داروهای تجویزی مورد استفاده برای درمان بیماری قلبی تداخل داشته باشد. اگر مشکل قلبی دارید، بدون مشورت با پزشک خود ولیک مصرف نکنید. ⁽²⁵⁾

فشار خون پایین

اگر فشار خونتان پایین است، بدون مشورت با پزشک خود ولیک مصرف نکنید. ⁽⁴⁾

بیماری کبدی

اگر مشکلات کبدی دارید، قبل از مصرف ولیک با پزشک خود مشورت کنید. ⁽²⁷⁾

جراحی

ولیک ممکن است سرعت لخته شدن خون را آهسته کند. بنابراین، این نگرانی وجود دارد که ولیک ممکن است خطر خونریزی در حین یا بعد از عمل جراحی را افزایش دهد. حداقل 2 هفته قبل از عمل جراحی برنامه‌ریزی شده، مصرف ولیک را قطع کنید. ⁽²⁵⁾

حساسیت به گل رز و سایر گیاهان مرتبط

ممکن است ولیک باعث واکنش آلرژیک در افراد حساس به گیاهان خانواده گلسرخیان شود. در صورت آلرژی به این گیاهان، قبل از مصرف ولیک با پزشک خود مشورت کنید. ⁽²⁷⁾

واکنش های حساسیت زا

به طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنش‌های آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن‌، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد. هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمی‌تواند از واکنش‌های آلرژیک بدن‌های مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش می‌آید اما به هر حال ممکن است مصرف کنندگانی با آن مواجه شوند.

تداخل دارویی

این‌طور به نظر می‌رسد که ولیک روی قلب اثر می‌گذارد. بنابراین، مصرف ولیک همراه با داروهای تقویت‌کننده ضربان قلب ممکن است اثرات این داروها و به‌دنبال آن خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. برخی از این داروها عبارتند از دوبوتامین، میلرینون یا دیگوکسین (لانوکسین). ^{(25 و 27)}

ولیک ممکن است فشار خون را کاهش دهد. بنابراین، مصرف آن همراه با داروهایی که فشار خون را کاهش می‌دهند ممکن است باعث افت شدید فشار خون شود. فشار خونتان را در فواصل نزدیک کنترل کنید. ⁽²⁵⁾برخی از این داروها عبارتند از:

مسدودکننده‌های بتا: شامل آتنولول (تنورمین)، متوپرولول (لوپرسور، توپرول-XL)، پروپرانولول (ایندرال، ایندرال LA).
مسدودکننده‌های کانال کلسیم (CCBs): شامل نورواسک (آملودیپین)، کاردیزم (دیلتیازم)، پروکاردیا (نیفدیپین). ⁽²⁶⁾

ولیک گردش خون را زیاد می‌کند. مصرف ولیک با داروهایی که آنها هم جریان خون به سمت قلب را زیاد می‌کنند، ممکن است احتمال سرگیجه، احساس غش کردن و سیاهی رفتن چشم را افزایش دهد.

ولیک ممکن است فشار خون را کاهش دهد. برخی داروهای مورد استفاده برای اختلال عملکرد جنسی مردان نیز می‌توانند باعث کاهش فشار خون شوند. بنابراین، مصرف همزمان ولیک با این داروها ممکن است باعث افت شدید فشار خون شود.

ولیک ممکن است سرعت لخته شدن خون را کاهش دهد. بنابراین، مصرف همزمان آن با داروهایی که آنها هم لخته شدن خون را آهسته می‎کنند، ممکن است اثر این داروها را تقویت کند و احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهد. ⁽²⁵⁾ برخی از این داروها عبارتند از آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، دیکلوفناک (ولتارن، کاتافلام و ...)، ایبوپروفن (ادویل، موترین و ...)، ناپروکسن (آناپروکس، ناپروسین و ...)، دالتپارین (فراگمین)، انوکساپارین (لوونوکس)، هپارین، وارفارین (کومادین)، تیکلوپیدین (تیکلید) و ...

داروهایی که به بهتر شدن تورم و التهاب کمک می‌کنند، می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. بنابراین، ولیک را همراه با داروهای ضدالتهاب مصرف نکنید. برخی از این داروها عبارتند از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن. ⁽²⁷⁾

براساس مطالعه‌ای، میوه ولیک اثرات فنیل افرین که دارویی برای منقبض شدن عروق خونی است، را کاهش می‌دهد. فنیل افرین معمولاً در محصولات ضداحتقان بینی وجود دارد. ⁽²⁶⁾

همچنین اگر از هریک از داروهای زیر استفاده می‌کنید، بدون مشورت با پزشک خود ولیک مصرف نکنید:

1- داروهای کاهش‌دهنده کلسترول خون، ⁽²⁸⁾

2- داروهای قلبی - عروقی،

3- داروهای مهارکننده سیستم عصبی مرکزی (CNS)،

4- داروی وندتانیب (با نام تجاری کاپرلسا، دارویی برای درمان سرطان تیروئید (از نوع مودولاری)).⁽²⁹⁾

کاربرد در طب قدیم

به طور سنتی، دمنوش میوه‌ی خشک شده ولیک برای درمان بیماری‌های قلبی - عروقی مانند فعالیت قلبی ضعیف، درد قلب، تاکی‌کاردی (تعداد ضربان قلب بالاتر از حالت طبیعی) و آترواسکلروزیس (گرفتگی عروق یا تصلب شرایین)، عفونت گلو، سرفه، بیماری‌های کلیوی، درد کبدی، هموروئید، سرطان و دیابت مصرف می‌شود. ⁽¹⁰⁾
در طب سنتی چینی، از میوه‌‌ی گونه‌های مختلف این گیاه برای تحریک هضم غذا، بهبود گردش خون و برای درمان اسهال، درد شکم، آمنوره (عدم خونریزی ماهیانه در طول یک یا چند دوره‌ی متوالی)، فشار خون بالا و چربی خون بالا استفاده می‌شود. ⁽⁷⁾
در ایران از ولیک به‎طور سنتی برای کمک به هضم غذا و بهبود گردش خون استفاده می‌شود. ⁽²⁾

1- Chang, Q., Zuo, Z., Harrison, F., & Chow, M.S.S. (2002). Hawthorn. The Journal of Clinical Pharmacology, 42(6), 605-612. Retrieved from https://accp1.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1177/00970002042006003

2- Tajali, A.A., & Khazaeipool, M. (2012). Effects of height and organs on flavonoids of Crataegus microphylla C. Koch in Iran. International Journal of Biosciences (IJB), 2(7), 54-58. Retrieved from https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.655.3850&rep=rep1&type=pdf

3- PDR for herbal medicines. (2000). 2nd ed. Montvale, NJ: Medical Economics Company

4- Nazhand. A., Lucarini, M., Durazzo, A., Zaccardelli, M., Cristarella, S., Souto, S.B., … Santini, A. (2020). Hawthorn (Crataegus spp.): An Updated Overview on Its Beneficial Properties. Forests, 11, 564. Retrieved from https://pdfs.semanticscholar.org/f8a7/96381a58aad2d11325b3c25be924ce9d7abe.pdf

5- Ebrahimzadeh, M.A., Khalili, M., Jafari, N., Zareh, G., Farzin, D., & Amin, G. (2018). Antihypoxic activities of Crataegus pentaegyn and Crataegus microphylla fruits-an in vivo assay. Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences, 54(2), e17363. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/326662359_Antihypoxic_activities_of_Crataegus_pentaegyn_and_Crataegus_microphylla_fruits-an_in_vivo_assay

6- Çalışkan, O. (2015). Mediterranean Hawthorn Fruit (Crataegus) Species and Potential Usage. In book: The Mediterranean Diet, 621-628. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/283987220_Mediterranean_Hawthorn_Fruit_Crataegus_Species_and_Potential_Usage

7- Renda, G., Özel, A., Barut, B., Korkmaz, B., & Yayli, N. (2018). In Vitro Protection by Crataegus microphylla Extracts Against Oxidative Damage and Enzyme Inhibition Effects. Turkish Journal of Pharmaceutical Sciences, 15(1), 77–84. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7227902/

8- Liu, P. (2012). Composition of Hawthorn (Crataegus spp.) Fruits and Leaves and Emblic Leafflower (Phyllanthus emblica) Fruits. Retrieved from https://www.utupub.fi/bitstream/handle/10024/76646/PhD_Thesis_Pengzhan_Liu.pdf?sequence=1&isAllowed=y

9- Martinelli, F., Perrone, A.,Yousefi, S., Papini, A., Castiglione, S., Guarino, F., … Salami, S.A. (2021). Botanical, Phytochemical, Anti-Microbial and Pharmaceutical Characteristics of Hawthorn (Crataegus monogyna Jacq.), Rosaceae. Molecules, 26(23), 7266. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8659235/

10- Özderin, S., & Fakir, H. (2018). Some Botanical Properties of Hawthorn (Crataegus L. spp.) Taxa Natural Distributed in the Western Anatolia Part of Turkey. International Journal of Agriculture Innovations and Research, 4(3), 2319-1473. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/322921781_Some_Botanical_Properties_of_Hawthorn_Crataegus_L_spp_Taxa_Natural_Distributed_in_the_Western_Anatolia_Part_of_Turkey

11- ÐORÐEVI´C, S., & Ćujić-Nikolić, N. (2021). Hawthorn (Crataegus spp.) from botanical source to phytopreparations. Natural Medicinal Materials, 41, 63-71. Retrieved from https://www.semanticscholar.org/paper/Hawthorn-(Crataegus-spp.)-from-botanical-source-to-Ada-Uji%C4%87/7007b14aff80d7e91418a63f96169dc32763f362

12- Han, X., Li, W., Huang, D., Yang, X. (2016). Polyphenols from hawthorn peels and fleshes differently mitigate dyslipidemia, inflammation and oxidative stress in association with modulation of liver injury in high fructose diet-fed mice. Chemico-Biological Interactions, 257, 132-140. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0009279716303192

13- An Introduction to Reactive Oxygen Species - Measurement of ROS in Cells. Agilent. Retrieved from https://www.biotek.com/resources/white-papers/an-introduction-to-reactive-oxygen-species-measurement-of-ros-in-cells/

14- Eldridge, L. (2022, August 26). Free Radicals: Definition, Cause, and Role in Cancer-What Exactly Are Free Radicals and Why Are They Important?. verywell health. Retrieved from https://www.verywellhealth.com/information-about-free-radicals-2249103

15- Choudhuri, S., Kaur, T., Jain, S., Sharma, C., Asthana, S. (2021). A review on genotoxicity in connection to infertility and cancer. Chemico-Biological Interactions, 345, 109531. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0009279721001678

16- Hosseinimehr, S.J., Mahmoudzadeh, A., Ahmadi, A., Mohamadifar, S., & Akhlaghpoor, S. (2009). Radioprotective effects of hesperidin against genotoxicity induced by γ-irradiation in human lymphocytes. Mutagenesis, 24(3), 233–235. Retrieved from https://academic.oup.com/mutage/article/24/3/233/1073832?login=false

17- Banfalvi, G. (2014). Apoptotic agents inducing genotoxicity-specific chromatin changes. Apoptosis, 19, 1301–1316. Retrieved from https://link.springer.com/article/10.1007/s10495-014-1018-8

18- Phillips, D.H., & Arlt, V.M. (2009). Genotoxicity: damage to DNA and its consequences. Part of the Experientia Supplementum book series, 99, 87-110. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19157059/

19- Hosseinimehr, S.Jalal., Azadbakht, M., Mousavi, S.M., Mahmoudzadeh, A., & Akhlaghpoor, S. (2007). Radioprotective Effects of Hawthorn Fruit Extract Against Gamma Irradiation in Mouse Bone Marrow Cells. Journal of Radiation Research, 48(1), 63-68. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/6614316_Radioprotective_Effects_of_Hawthorn_Fruit_Extract_Against_Gamma_Irradiation_in_Mouse_Bone_Marrow_Cells

20- Hosseinimehr, S.J., Azadbakht, M., & Jahan Abadi, A. (2008). Protective effect of hawthorn extract against genotoxicity induced by cyclophosphamide in mouse bone marrow cells. Environmental Toxicology and Pharmacology, 25(1), 51-56. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21783835/

21- Hosseinimehr, S.J., Mahmoudzadeh, A., Azadbakht, M. (2009). Radioprotective effects of hawthorn against genotoxicity induced by gamma irradiation in human blood lymphocytes. Radiation and Environmental Biophysics, 48, 95–98. Retrieved from https://link.springer.com/article/10.1007/s00411-008-0190-z

22- Hosseinimehr, S.J., Azadbakht, M., Tanha, M., Mahmodzadeh, A., & Mohammadifar, S. (2011). Protective effect of hawthorn extract against genotoxicity induced by methyl methanesulfonate in human lymphocytes. Toxicology and Industrial Health, 27(4), 363-369. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20947657/

23- Özcan, M., Hacıseferoğulları, H., Marakoğlu, T., & Arslan, D. (2005). Hawthorn (Crataegus spp.) fruit: some physical and chemical properties. Journal of Food Engineering, 69(4), 409-413. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0260877404003905

24- Khan, S. (2022). hawthorn. MedicineNet. Retrieved from https://www.medicinenet.com/hawthorn/article.htm

25- hawthorn - Uses, Side Effects, and More. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-527/hawthorn#

26- Hawthorn. Mount Sinai. Retrieved from https://www.mountsinai.org/health-library/herb/hawthorn

27- Hawthorn. Drugs.com, Known more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npc/hawthorn.html

28- Hawthorn. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/hawthorn-uses-and-risks

29- HAWTHORN. RxList. Retrieved from https://www.rxlist.com/consumer_hawthorn/drugs-condition.htm

هشتگ

#بهبود عملکرد کبد

# تنظیم چربی خون

# تسریع کاهش وزن

# بهبود عملکرد قلب و عروق

# ضد سرطان

منابع

3- PDR for herbal medicines. (2000). 2nd ed. Montvale, NJ: Medical Economics Company

17- Banfalvi, G. (2014). Apoptotic agents inducing genotoxicity-specific chromatin changes. Apoptosis, 19, 1301–1316. Retrieved from https://link.springer.com/article/10.1007/s10495-014-1018-8

24- Khan, S. (2022). hawthorn. MedicineNet. Retrieved from https://www.medicinenet.com/hawthorn/article.htm

25- hawthorn - Uses, Side Effects, and More. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-527/hawthorn#

26- Hawthorn. Mount Sinai. Retrieved from https://www.mountsinai.org/health-library/herb/hawthorn

27- Hawthorn. Drugs.com, Known more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npc/hawthorn.html

28- Hawthorn. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/hawthorn-uses-and-risks

29- HAWTHORN. RxList. Retrieved from https://www.rxlist.com/consumer_hawthorn/drugs-condition.htm

ورود کاربران

شناسنامه گیاهان

ولیک

شناسنامه گیاهان - ولیک

ولیک: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف

نام تجاری گیاه:

Hawthorn

نام علمی گیاه:

Crataegus microphylla K.Koch

تاریخچه و گیاهشناسی:

دانستنی های کشاورزی

خواص ولیک:

بهبود عملکرد کبد

تنظیم چربی خون

تسریع کاهش وزن

بهبود عملکرد قلب و عروق

ضد سرطان

خواص ولیک:

مواد موثره و ارزش تغذیه ای ولیک

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا

مصرف خوراکی

مصرف موضعی

بارداری و شیردهی

کودکان

بیماری قلبی

فشار خون پایین

بیماری کبدی

جراحی

حساسیت به گل رز و سایر گیاهان مرتبط

واکنش های حساسیت زا

تداخل دارویی

کاربرد در طب قدیم

منابع

ورود کاربران

شناسنامه گیاهان

ولیک

شناسنامه گیاهان - ولیک

ولیک: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف

نام تجاری گیاه:

Hawthorn

نام علمی گیاه:

Crataegus microphylla K.Koch

تاریخچه و گیاهشناسی:

دانستنی های کشاورزی

خواص ولیک:

بهبود عملکرد کبد

تنظیم چربی خون

تسریع کاهش وزن

بهبود عملکرد قلب و عروق

ضد سرطان

خواص ولیک:

مواد موثره و ارزش تغذیه ای ولیک

بیشتر بدانید

حد مجاز مصرف

بهترین زمان مصرف

عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا

مصرف خوراکی

مصرف موضعی

بارداری و شیردهی

کودکان

بیماری قلبی

فشار خون پایین

بیماری کبدی

جراحی

حساسیت به گل رز و سایر گیاهان مرتبط

واکنش های حساسیت زا

تداخل دارویی

داروهایی که به تقویت ضربان قلب کمک می‌کنند یا بر انقباض عضله قلب اثر می‌گذارند

داروهای ضد فشار خون بالا

داروهایی که باعث گشاد شدن عروق خونی می‌شوند (مانند نیترات‌ها)

داروهای اختلال عملکرد جنسی مردان (مهارکننده‌های فسفودی استراز-5)

داروهای ضد انعقاد خون

داروهای ضدالتهاب

داروهایی که باعث انقباض عروق خونی می‌شوند (مثل فنیل اِفرین)

سایر تداخلات دارویی

کاربرد در طب قدیم

منابع

???site.plant.articles???

کینوا:

یکی از محبوب‌ترین غذاهای سالم در جهان؛ 7 فایده و خواص کینوا (خاویار گیاهی)

کینوا:

یکی از محبوب‌ترین غذاهای سالم در جهان؛ 7 فایده و خواص کینوا (خاویار گیاهی)

کینوا:

یکی از محبوب‌ترین غذاهای سالم در جهان؛ 7 فایده و خواص کینوا (خاویار گیاهی)

محصولات مرتبط

منابع