تخم خرفه: گنجینهای از خواص بینظیر برای دیابت، کاهش وزن، بهبود عملکرد کبد و سلامت قلب؛
خواص تغذیهای و کاربردهای درمانی تخم خرفه
نام تجاری گیاه:
Purslane
نام علمی گیاه:
Portulaca oleracea L.
تاریخچه و گیاهشناسی:
خرفه یا پَرپهن (پرپین) گیاهی علفی و یکساله از خانواده خُرفهایان (Portulacaceae) است. نام Portulaca به معنی «شیر» از نام لاتین Laca گرفته شده است، زیرا این گیاه حاوی مایعی شیری رنگ است. (1) خاستگاه دقیق خرفه مشخص نیست، اما گزارشهایی از وجود این گیاه حدود چهار هزار سال پیش وجود دارد. ساقههای ضخیم و آبدار و برگهای گوشتی خرفه نشان میدهند که احتمالاً این گیاه از مناطق بیابانی خاورمیانه و هندوستان منشأ گرفته و با شرایط آن مناطق سازگار شده است. (2)
این گیاه در بسیاری از نقاط دنیا، به ویژه در نواحی گرمسیری و نیمهگرمسیری، پراکندگی دارد. (1) خرفه در اروپا، آفریقا، آمریکای شمالی، استرالیا و آسیا یافت میشود و به خوبی در باغات میوه، تاکستانها، مزارع، باغچهها و حاشیه جادهها رشد میکند.
ساقههای خرفه استوانهای شکل هستند و ارتفاعی حدود 30 سانتیمتر دارند. قطر این ساقهها بین 2 تا 3 میلیمتر است و به رنگ سبز یا قرمز دیده میشوند. سطح ساقهها صاف و بدون پرز (بهغیر از محلی که زاویه اتصال برگ با ساقه است) و منشعب هستند. برگهای خرفه متناوب یا نیمهمتقابل هستند و سطحی مسطح، (2) گوشتی، آبدار (3) و ضخیم دارند. (1) این برگها به شکل تخممرغ وارونه هستند، یعنی قسمت پهن آنها به سمت بالا است. طول برگها بین 1 تا 5 سانتیمتر و عرض آنها بین 0.5 تا 2 سانتیمتر است. نوک برگها گرد یا کمی شکافخورده است و سطح رویی آنها صاف، بدون پرز، و مومی میباشد. حاشیه برگها کامل و بدون دندانه است و به رنگ سبز یا سبز با حاشیه قرمز دیده میشوند. (2) این برگها براق و دارای طعمی ترش هستند. (3)
گلهای کوچک خرفه در رأس ساقهها ظاهر میشوند و رنگهای مختلفی دارند، از جمله نارنجی-زرد، بنفش، یا سفید-صورتی. هر گل دارای 5 گلبرگ است و معمولاً فقط در روزهای گرم و آفتابی، از اواسط صبح تا اوایل بعدازظهر، باز میشوند.
میوه خرفه از کپسولهای تقریباً گرد یا تخممرغی شکل تشکیل شده است که طول آنها معمولاً حدود 4 تا 8 میلیمتر است. این کپسولها معمولاً از وسط باز میشوند تا بذرها (تخمهای خرفه) آزاد شوند. (2)
تخمهای خرفه ریز و دایرهای یا تخممرغی شکل هستند، با قطر کمتر از 1 میلیمتر. این تخمها مسطح، (2) نسبتاً براق و سیاه رنگ میباشند. (4) هر کپسول حاوی تعداد زیادی تخم خرفه است. (2)
دانستنی های کشاورزی
خواص خرفه:
خواص خرفه:
مواد موثره و ارزش تغذیه ای خرفه
ترکیبات زیادی از گیاه خرفه جداسازی شدهاند ازجمله فلاونوئیدها؛ آلکالوئیدها؛ ترپنوئیدها؛ پلیساکاریدها؛ ویتامینها (ازجمله A، C، آلفا-توکوفرول (نوعی ویتامین E) و ویتامینهای گروه B مثل نیاسین (B3)، پیریدوکسین (B6) و ریبوفلاوین (B2))؛ استرولها؛ پروتئینها و اسیدهای آمینه (مثل ایزولوسین، پرولین، لوسین، لیزین، فنیلآلانین، متیونین، سیستئین، والین، ترئونین و تیروزین)؛ مواد معدنی (مانند فسفر، منگنز، آهن، کلسیم و سلنیوم)؛ و اسیدهای چرب. (15)
لازم به ذکر است که گیاه خرفه یکی از اصلیترین منابع گیاهی اسیدهای چرب امگا 3، خصوصاً آلفا-لینولنیک اسید (ALA) است. (1)
ترکیبات اصلی تخم خرفه خشک شده عبارتند از چربی، کربوهیدراتها و پروتئین. (16)
- مقدار اسیدهای آمینه ضروری موجود در تخم خرفه بالاتر از مقادیر توصیه شده توسط دو سازمان بهداشت جهانی (WHO) و خواربار و کشاروزی ملل متحد (FAO) برای بزرگسالان است.
- مقدار اسیدهای آمینه ضروری تخم خرفه مشابه با مقدار توصیه شده توسط دو سازمان WHO و FAO برای کودکان پیشدبستانی است.
- گلوتامیک اسید، آسپارتیک اسید و آرژنین اسیدهای آمینه غیر ضروری فراوان در تخم خرفه هستند. اسید آمینه آرژنین برای رشد کودکان ضروری است.
- نسبت کل اسیدهای آمینه ضروری (TEAA) به کل اسیدهای آمینه (TAA) در پروتئین تخم خرفه بالاتر از مقدار بیان شده برای غذای حاوی پروتئین مطلوب و مناسب برای نوزادان، کودکان و بزرگسالان است. (16)
ارزش غذایی 100 گرم گیاه خرفه (Portulaca oleracea): انرژی (16 کیلوکالری)؛ کربوهیدراتها (3.4 گرم)؛ پروتئین (1.3 گرم)؛ چربی کل (0.1 گرم)؛ ویتامینها شامل فولات (12 میکروگرم)، نیاسین ( 0.48 میلیگرم)، پانتوتنیک اسید (0.036 میلیگرم)، پیریدوکسین (0.073 میلیگرم)، ریبوفلاوین (0.112 میلیگرم)، تیامین ( 0.047 میلیگرم)، ویتامین A (1320 واحد بین المللی)، ویتامین C (21 میلیگرم)؛ الکترولیتها شامل سدیم (45 میلیگرم) و پتاسیم (494 میلیگرم)؛ مواد معدنی شامل کلسیم (65 میلیگرم)، مس (0.113 میلیگرم)، آهن (1.99 میلیگرم)، منیزیم (68 میلیگرم)، منگنز (0.303 میلیگرم)، فسفر (44 میلیگرم)، سلنیوم (0.9 میکروگرم)، روی (0.17 میلیگرم). (2)
گیاه خرفه (P. oleracea) در فارماکوپه (دارونامه) کشورهاى فرانسه، اسپانیا، مکزیک و ونزوئلا ثبت شده است. (1)
سازمان بهداشت جهانی (WHO) خرفه را به عنوان یکی از پرکاربردترین گیاهان دارویی ذکر کرده و به آن لقب «اکسیر جهانی» داده است.
خرفه بهطور گسترده به عنوان یک چاشنی یا سبزی خوراکی مصرف میشود و در کشورهای اطراف مدیترانه و کشورهای گرمسیری آسیا به انواع سوپ و سالاد اضافه میشود.
آمریکاییها و بومیان استرالیا تخم خرفه را به شکل آرد آسیاب میکنند و از آن در تهیه نوعی فرنی به نام mush و نان استفاده میکنند. (15)
در کتب طب سنتی ایران، گیاه خرفه به عنوان عاملی برای افزایش وزن و چاقی در افراد لاغر با مزاج گرم و خشک معرفی شده است. (17)
در طب سنتی ایران، از قند بهعنوان مصلح تخم خرفه استفاده میشود. (17)
هرچه میزان اسیدهای چرب امگا 3 (آلفا-لینولنیک اسید) در تخم خرفه بیشتر و مقدار اگزالیک اسید کمتر باشد، کیفیت تخم خرفه بالاتر خواهد بود. (18)
به طور معمول، روزانه 3 تا 5 گرم تخم خرفه را در رژیم غذاییتان مصرف کنید. (19)
دستورالعمل های مربوط به دوز مصرف براساس مطالعات بالینی:
- برای چاقی و کبد چرب: 10 گرم تخم خرفه، پیش از دو وعده صبحانه و شام و در هر وعده 5 گرم، به مدت 8 هفته مصرف شود. (7)
- برای کمخونی: روزانه 0.3 گرم تخم خرفه به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 4 هفته مصرف شود. (8) مثلاً یک فرد 60 کیلوگرمی، میتواند روزانه 18 گرم تخم خرفه را به مدت 4 هفته مصرف کند. توصیه میشود این مقدار در طول روز و در وعدههای مجزا مصرف شود.
- برای دیابت نوع 2: 5 گرم تخم خرفه پودر شده، 2 مرتبه در روز به مدت 8 هفته مصرف شود.
- برای چربی خون بالا: 500 میلیگرم (0.5 گرم) تخم خرفه، دو مرتبه در روز به مدت 1 ماه مصرف شود. (20)
- برای خونریزی غیرطبیعی رحم: 48 ساعت بعد از شروع خونریزی رحم، هر 4 ساعت یکبار 5 گرم پودر تخم خرفه در یک لیوان آب (به صورت خوراکی)، به مدت 3روز مصرف شود. (21)
تخم خرفه را میتوانید در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.
عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا
مصارف پزشکی
بیشتر کارآزماییهای بالینی هیچگونه عوارض جانبیای برای استفاده از خرفه در مقادیر دارویی گزارش نکرده اند و بهطور کلی، گیاه خرفه در بیشتر بیماران بهخوبی قابل تحمل است. با این حال، در سه بیمار، عوارضی مانند راش پوستی (دانههای قرمز رنگ روی پوست همراه با خارش)، تیروئیدیت (1) (التهاب غده تیروئید که میتواند منجر به تولید بیش از حد و یا کم هورمونهای تیروئیدی شود (22)) و فلج عصب صورت گزارش شده است. در یک کارآزمایی بالینی دیگر، یبوست به عنوان تنها عارضه جانبی مربوط به مصرف خرفه گزارش شد. (1)
اگزالات
بهدلیل اینکه خرفه حاوی اگزالیک اسید (تا 1.7 درصد) است، افراد مبتلا به ناراحتیهای گوارشی، مستعد سنگهای کلیوی، (23) یا کسانی که اوریک اسید خونشان بالا است، (24) باید از مصرف زیاد آن خودداری کنند.
بارداری و شیردهی
بارداری: زنان باردار نباید از این گیاه در دوزهای درمانی استفاده کنند؛ زیرا ممکن است اثر انقباضی بر رحم داشته باشد. (23)
شیردهی: اطلاعاتی درباره ایمنی و اثربخشی خرفه در دوران شیردهی وجود ندارد. (20) محض احتیاط، از مصرف آن در مقادیر بیش از مقادیر موجود در غذا پرهیز کنید.
اثر ضدباروری
براساس مطالعهای، فلاونوئیدهای این گیاه ممکن است اثر ضدباروری داشته باشند. (1) محض احتیاط، اگر قصد بارداری دارید، از مصرف تخم خرفه پرهیز کنید.
واکنش های حساسیت زا
به طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویههای خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنشهای آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمیکنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیتزا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.
هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمیتواند از واکنشهای آلرژیک بدنهای مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش میآید اما به هر حال ممکن است مصرف کنندگانی با آن مواجه شوند.
تداخل دارویی
در مورد تداخلهای دارویی خرفه اطلاعات مستند خوبی دردسترس نیست. (20) با این حال، این احتمال وجود دارد که با برخی داروها واکنش نشان دهد. بنابراین، اگر دارویی مصرف میکنید، توصیه میشود با پزشک خود درباره تداخلهای ممکن با تخم خرفه مشورت کنید.
کاربرد در طب قدیم
به نظر میرسد رایجترین کاربردهای سنتی خرفه در کشورهای مختلف شامل درمان سردرد، التهابها، مشکلات دندان، بیماریهای معده، مشکلات تنفسی، کرمهای روده، تب، اسکوروی (ناشی از کمبود ویتامین C(، خونریزی بینی، جراحات و زخمها باشد.
- در ایران، از برگ و تخم خرفه بهطور گسترده در آشپزی و شیرینیپزی استفاده میشود و همچنین بهعنوان یک گیاه دارویی مهم در طب سنتی ایرانی شناخته میشود. در مشهد، تخم خرفه به عنوان دارویی ضدسرفه، تببر، رفعکننده تشنگی، هضمکننده غذا، تصفیهکننده و سمزدا، ضد هموروئید و ادرارآور مصرف میشود. در استان ایلام، تمام قسمتهای خرفه به عنوان ضدانگل بهکار میرود. در استان کهگیلویه و بویراحمد، قسمتهای هوایی گیاه خرفه (ساقه، برگ، دمبرگ، گل، میوه و دانه) به عنوان دارویی مقوی معده مصرف میشود.
همچنین «شیر دانه» که از خیساندن پودر تخم خرفه در آب داغ و سپس صاف کردن آن تهیه میشود، یکی دیگر از محصولات رایج گیاه خرفه است. شیر دانه به عنوان خنک کننده مغز و قلب و برای درمان سردرد، مننژیت (التهاب پردههای محافظتی مغز)، آنسفالیت (التهاب مغز)، تشنگی، زخم دهان، ورم لوزه، سینه پهلو، و تپش قلب ناشی از گرمای بیش از حد قلب استفاده میشود.
- در اسپانیا، تخم خرفه به صورت خوراکی برای درمان مشکلات تنفسی، سرفه، بیاشتهایی، و تب بالا تجویز میشود.
- در نپال، تخم خرفه برای تصفیه خون، درمان مشکلات قلبی و عروقی، بیماریهای مرتبط با گردش خون، و مشکلات دندان تجویز میشود. همچنین، از تخم خرفه خمیری تهیه میکنند که با قرار دادن آن روی دندانها و لثهها، برای تسکین دنداندرد استفاده میشود.
- در طب آیورودا (طب سنتی هندی)، از گیاه خرفه و تخم خرفه در بیماریهای کلیه، مثانه و ریه استفاده میشود.
- در افغانستان، از تخم خرفه به عنوان ضد اسهال و برای درمان عفونت گلو استفاده میشود.
- در اردن، تخم خرفه به عنوان تصفیهکننده خون و مادهای برای تقویت قوای جنسی استفاده میشود. (1)
برخی سوالات متداول درباره خرفه
دانه خرفه (تخم خرفه) دارای مزایای زیادی است و میتواند برای سلامتی بدن مفید باشد. در ادامه به برخی از فواید آن اشاره میکنیم:
1- منبع خوب اسیدهای آمینه: تخم خرفه منبع عالی از اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری است که برای ساخت پروتئینها و عملکردهای مختلف بدن لازم هستند.
2- حاوی اسیدهای چرب امگا-3: این دانهها سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 هستند که میتوانند به سلامت قلب و عروق کمک کنند و التهاب را کاهش دهند.
3- تخم خرفه و دیابت: مصرف دانههای خرفه میتواند به تنظیم سطح قند خون کمک کند و برای افراد مبتلا به دیابت مفید باشد.
4- تخم خرفه برای لاغری: تخم خرفه میتواند بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم برای کاهش وزن باشد. با این حال، برای دستیابی به نتایج مطلوب، باید آن را در کنار یک رژیم غذایی مناسب و برنامه منظم ورزشی مصرف کنید.
5- تخم خرفه و کبد چرب: در کنار درمان اصلی بیماری کبد چرب، تخم خرفه میتواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای مدیریت کبد چرب باشد.
6- تخم خرفه برای قلب و عروق: تخم خرفه حاوی آنتیاکسیدانهایی است که میتوانند به کاهش چربی خون کمک کنند. همچنین، اسیدهای چرب موجود در تخم خرفه میتوانند به کاهش گرفتگی عروق خونی و بهبود سلامت قلب کمک کنند.
7- تخم خرفه برای سلامت مغز: تخم خرفه بهدلیل داشتن اسیدهای چرب امگا-3، فیبر نسبتاً بالا و خاصیت آنتیاکسیدانی، میتواند به عنوان درمان کمکی برای جلوگیری از پیشرفت آسیب مغزی ناشی از چربی خون بالا مفید باشد.
با این حال، مهم است که تخم خرفه را به مقدار مناسب مصرف کنید و در صورت داشتن هرگونه مشکل خاص سلامتی، ابتدا با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
تحقیقات درباره تأثیر مستقیم تخم خرفه بر فشار خون هنوز به اندازه کافی دقیق نیست. بیشتر شواهد و مطالعات به اثرات امگا-3 و فیبر بر فشار خون پرداختهاند که تخم خرفه هم این ترکیبات را دارد.
با این حال، نباید انتظار داشت که تخم خرفه به تنهایی فشار خون بالا را کنترل کند. برای کنترل فشار خون بالا، بهتر است رژیم غذایی مناسب داشته باشید، مصرف نمک را کاهش دهید، مرتب ورزش کنید و با پزشک مشورت کنید.
طبق یک مطالعه روی دختران 18 ساله، مصرف تخم خرفه میتواند به پیشگیری و درمان کمخونی خفیف کمک کند.
✔ برای درمان کمخونی، مهم است که به منابع غذایی غنی از آهن و ویتامینهای خونساز توجه کنید. همچنین، مصرف غذاهایی که جذب آهن را افزایش میدهند، مانند مواد غذایی سرشار از ویتامین C، میتواند به بهبود کمخونی کمک کند.
یکی از کاربردهای دارویی گیاه خرفه کاهش احساس تشنگی است که در طب سنتی ایرانی به آن تأکید شده است و بهطور علمی نیز اثبات شده است. در مطالعهای، محققان به این نتیجه رسیدند که عصاره تخم خرفه میتواند نقش مهمی در کاهش علائم تشنگی داشته باشد.
1- شیر دانه: پودر تخمه خرفه را در آب داغ خیس کنید، سپس آن را صاف کرده و بنوشید. شیر دانه بهعنوان خنککنندهی مغز و قلب و همچنین برای رفع تشنگی و سینه پهلو کاربرد دارد.
2- تخم خرفه و دوغ: برای رفع تشنگی، تخم خرفه را بکوبید و با دوغ طبیعی مخلوط کنید (مانند خیس کردن برنج). پس از آنکه دوغ به خوبی به خورد تخم خرفه رفت، مقداری دیگر دوغ روی آن بریزید. این فرآیند را سه بار تکرار کنید و در پایان، اجازه دهید تخم خرفهها کاملاً خشک شوند.
3- شیرینیپزی و آشپزی: این دانههای کوچک طعمی منحصر به فرد و خاص به غذاها و دسرها میدهند. میتوانید از تخم خرفه به عنوان تزئین در انواع شیرینیها، مانند کوکیهای کرهای و کیکها استفاده کنید، یا آن را بر روی نان برشته بپاشید. همچنین، میتوانید تخم خرفه را به آشها و سوپها اضافه کنید تا طعمی متفاوت و جذاب به آنها ببخشد.
1. Iranshahy, M., Javadi, B., Iranshahi, M., Jahanbakhsh, S.P., Mahyari, S., Hassani, F.V., & Karimi, G. (2017). A Review of Traditional Uses, Phytochemistry and Pharmacology of Portulaca oleracea. Journal of Ethnopharmacology, 205(9), 158-172. Retrieved from http://lavierebelle.org/IMG/pdf/pdf
2. Uddin, M.K., Juraimi, A.S., Hossain, M.S., Nahar, M.A.U., Ali, M.E., & Rahman, M.M. (2014). Purslane Weed (Portulaca oleracea): A Prospective Plant Source of Nutrition, Omega-3 Fatty Acid, and Antioxidant Attributes. ScientificWorldJournal, 2014: 951019. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC3934766/
3. Kumar, D., Kaur, R., & Sonia. (2018). Morphological and Anatomical Studies of Purslane (Portulaca Oleracea) Weed-An Ethno Medicinal Plant. International Journal of Pharmacy and Biological Sciences, 8(3), 1185-1189. Retrieved from https://www.ijpbs.com/5d99d8abab57b.pdf
4. Vengris, J., Dunn, S., & Stacewicz-Sopuncakis, M. (1972). Life history studies as related to weed control in the northeast. 7. Common purslane. Research Bulletin, Agricultural Experiment Station, University of Massachusetts, (598), 1-44. Retrieved from https://www.newss.org/ne42/ne_42_purslane.pdf
5. El-Sayed, M.K. (2011). Effects of Portulaca oleracea L. seeds in treatment of type-2 diabetes mellitus patients as adjunctive and alternative therapy. Journal of Ethnopharmacology. 137(1), 643-51. Retrieved from https://www.researchgate.net/51457272
6. Sabzghabaee, A.M., Kelishadi, R., Jelokhanian, H., Asgary, S., Ghannadi, A., & Badri, S. (2014). Clinical Effects of Portulaca Oleracea Seeds on Dyslipidemia in Obese Adolescents: a Triple-blinded Randomized Controlled Trial. Medical Archives, 68(3), 195–199. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4240324/
7. Adelnia Najafabadi, E., Dehghani, A., Behradmanesh, S., & Najarzadeh, A. (2015). The Effect of Purslane Seeds on Fasting Blood Glucose and Serum Liver Enzymes in Patients with Nonalcoholic Fatty Livers. Iranian Journal of Diabetes and Obesity, 7(4), 163-171. Retrieved from http://ijdo.ssu.ac.ir/article-1-267-en.pdf
8. Mokhtarifar, A., Asadi Zeydabadi, F., Asili, J., Kooshyar, M.M., & Sahebkar, A. (2017). The effect of Portulaca oleracea (purslane) seeds on hemoglobin levels in adolescent girls with iron deficiency anemia: a randomized comparative trial. Comparative Clinical Pathology, 26, 11–16. Retrieved from https://link.springer.com/s00580-016-2335-9
9. Hematocrit Test. healthline. Retrieved from https://www.healthline.com/health/hematocrit
10. Dehghan, F., Soori, R., Gholami, K., Abolmaesoomi, M., Yusof, A., Muniandy, S., … Mohammad Ali azarbayjani, M.A. (2016). Purslane (Portulaca oleracea) Seed Consumption and Aerobic Training Improves Biomarkers Associated with Atherosclerosis in Women with Type 2 Diabetes (T2D). Scientific Reports, (6), 37819. Retrieved from https://www.nature.com/articles/srep37819.pdf
11. Ramezani motlagh, M., Golmakani, N., Rakhshandeh, H., Mazloum, S.R., & Akhlaghi, F. (2019). Effect of Purslane seed Capsule in Prevention of Postpartum after pain in Multiparous Mothers: A Randomized Clinical Trial. Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 22(7), 47-57. Retrieved from https://ijogi.mums.ac.ir/article_13817=en
12. Fatima, N., Syed, S., Ahmad, M., Mehjabeen, & Jahan, N. (2018). A Comparison of Analgesic and Anti-Inflammatory Activities of Portulaca oleraceae Leaf and Seeds. RADS Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 6(3), 194-199. Retrieved from https://www.researchgate.net/329363369
13. Barakat, L.A.A., & Mahmoud, R.H. (2011). The antiatherogenic, renal protective and immunomodulatory effects of purslane, pumpkin and flax seeds on hypercholesterolemic rats. North American Journal of Medical Sciences, 3(9), 411–417. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC3271396/
14. Metwally, E.S.A.M., & Karawya, F.S. (2015). Neuroprotective Effects of Purslane Seeds against Adverse Effects Induced by Experimental Hyperlipidemia on Frontal Cortex and Cerebellum in Young Male Albino Rats. International Journal of Clinical and Experimental Medical Sciences, 1(3), 46-59. Retrieved from http://www.sciencepublishinggroup.com/20150103.14
15. Zhou, Y.X., Xin, H.L., Rahman, K., Wang, S.J., Peng, C., & Zhang, H. (2015). Portulaca oleracea L.: A Review of Phytochemistry and Pharmacological Effects. BioMed Research International, vol. 2015, Article ID 925631, 11 pages. Retrieved from https://www.hindawi.com/2015/925631/
16. Rayan, A.M., Swailam, H.M., Hamed, Y.S. (2023). Composition, Structure, and Techno-Functional Characteristics of the Flour, Protein Concentrate, and Protein Isolate from Purslane (Portulaca oleracea L.) Seeds. Plant Foods for Human Nutrition, 78(1), 117-123. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC9947059
17- حسینی، س.ز.، علیپور، ب.، محبی، ز. (1394). خرفه؛ غذای برتر آینده. مجلّه ی طب سنّتی اسلام و ایران، 6(3)، 257-265. قابل دسترس از: http://jiitm.ir/article-1-615-fa.pdf
18. Petropoulos, S., Karkanis, A., Fernandes, A., Barros, L., Ferreira, I., Ntatsi, G., … Khah, E. (2015). Chemical Composition and Yield of Six Genotypes of Common Purslane (Portulaca oleracea L.): An Alternative Source of Omega-3 Fatty Acids. Plant foods for human nutrition (Dordrecht, Netherlands). Retrieve from https://core.ac.uk/153414028.pdf
19- فرفخ (خرفه)، دایره المعارف بزرگ طب اسلامی، ج 2، ص471.
20. Purslane. Drugs.com, Know more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npp/purslane.html
21. Shobeiri, S.F., Sharei, S., Heidari, A., & Kianbakht, S. (2009). Portulaca oleracea L. in the treatment of patients with abnormal uterine bleeding: a pilot clinical trial. Phytotherapy Research, 23(10), 1411-1414. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19274703/
22. Thyroiditis. Cleveland Clinic. Retrieved from https://my.clevelandclinic.org/15455-thyroiditis
23. Purslane Benefits and Uses as Herbal Medicine. The Herbal Resource. Retrieved from https://www.herbal-supplement-resource.com/
هشتگ
منابع
1. Iranshahy, M., Javadi, B., Iranshahi, M., Jahanbakhsh, S.P., Mahyari, S., Hassani, F.V., & Karimi, G. (2017). A Review of Traditional Uses, Phytochemistry and Pharmacology of Portulaca oleracea. Journal of Ethnopharmacology, 205(9), 158-172. Retrieved from http://lavierebelle.org/IMG/pdf/pdf
2. Uddin, M.K., Juraimi, A.S., Hossain, M.S., Nahar, M.A.U., Ali, M.E., & Rahman, M.M. (2014). Purslane Weed (Portulaca oleracea): A Prospective Plant Source of Nutrition, Omega-3 Fatty Acid, and Antioxidant Attributes. ScientificWorldJournal, 2014: 951019. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC3934766/
3. Kumar, D., Kaur, R., & Sonia. (2018). Morphological and Anatomical Studies of Purslane (Portulaca Oleracea) Weed-An Ethno Medicinal Plant. International Journal of Pharmacy and Biological Sciences, 8(3), 1185-1189. Retrieved from https://www.ijpbs.com/5d99d8abab57b.pdf
4. Vengris, J., Dunn, S., & Stacewicz-Sopuncakis, M. (1972). Life history studies as related to weed control in the northeast. 7. Common purslane. Research Bulletin, Agricultural Experiment Station, University of Massachusetts, (598), 1-44. Retrieved from https://www.newss.org/ne42/ne_42_purslane.pdf
5. El-Sayed, M.K. (2011). Effects of Portulaca oleracea L. seeds in treatment of type-2 diabetes mellitus patients as adjunctive and alternative therapy. Journal of Ethnopharmacology. 137(1), 643-51. Retrieved from https://www.researchgate.net/51457272
6. Sabzghabaee, A.M., Kelishadi, R., Jelokhanian, H., Asgary, S., Ghannadi, A., & Badri, S. (2014). Clinical Effects of Portulaca Oleracea Seeds on Dyslipidemia in Obese Adolescents: a Triple-blinded Randomized Controlled Trial. Medical Archives, 68(3), 195–199. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC4240324/
7. Adelnia Najafabadi, E., Dehghani, A., Behradmanesh, S., & Najarzadeh, A. (2015). The Effect of Purslane Seeds on Fasting Blood Glucose and Serum Liver Enzymes in Patients with Nonalcoholic Fatty Livers. Iranian Journal of Diabetes and Obesity, 7(4), 163-171. Retrieved from http://ijdo.ssu.ac.ir/article-1-267-en.pdf
8. Mokhtarifar, A., Asadi Zeydabadi, F., Asili, J., Kooshyar, M.M., & Sahebkar, A. (2017). The effect of Portulaca oleracea (purslane) seeds on hemoglobin levels in adolescent girls with iron deficiency anemia: a randomized comparative trial. Comparative Clinical Pathology, 26, 11–16. Retrieved from https://link.springer.com/s00580-016-2335-9
9. Hematocrit Test. healthline. Retrieved from https://www.healthline.com/health/hematocrit
10. Dehghan, F., Soori, R., Gholami, K., Abolmaesoomi, M., Yusof, A., Muniandy, S., … Mohammad Ali azarbayjani, M.A. (2016). Purslane (Portulaca oleracea) Seed Consumption and Aerobic Training Improves Biomarkers Associated with Atherosclerosis in Women with Type 2 Diabetes (T2D). Scientific Reports, (6), 37819. Retrieved from https://www.nature.com/articles/srep37819.pdf
11. Ramezani motlagh, M., Golmakani, N., Rakhshandeh, H., Mazloum, S.R., & Akhlaghi, F. (2019). Effect of Purslane seed Capsule in Prevention of Postpartum after pain in Multiparous Mothers: A Randomized Clinical Trial. Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 22(7), 47-57. Retrieved from https://ijogi.mums.ac.ir/article_13817=en
12. Fatima, N., Syed, S., Ahmad, M., Mehjabeen, & Jahan, N. (2018). A Comparison of Analgesic and Anti-Inflammatory Activities of Portulaca oleraceae Leaf and Seeds. RADS Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 6(3), 194-199. Retrieved from https://www.researchgate.net/329363369
13. Barakat, L.A.A., & Mahmoud, R.H. (2011). The antiatherogenic, renal protective and immunomodulatory effects of purslane, pumpkin and flax seeds on hypercholesterolemic rats. North American Journal of Medical Sciences, 3(9), 411–417. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC3271396/
14. Metwally, E.S.A.M., & Karawya, F.S. (2015). Neuroprotective Effects of Purslane Seeds against Adverse Effects Induced by Experimental Hyperlipidemia on Frontal Cortex and Cerebellum in Young Male Albino Rats. International Journal of Clinical and Experimental Medical Sciences, 1(3), 46-59. Retrieved from http://www.sciencepublishinggroup.com/20150103.14
15. Zhou, Y.X., Xin, H.L., Rahman, K., Wang, S.J., Peng, C., & Zhang, H. (2015). Portulaca oleracea L.: A Review of Phytochemistry and Pharmacological Effects. BioMed Research International, vol. 2015, Article ID 925631, 11 pages. Retrieved from https://www.hindawi.com/2015/925631/
16. Rayan, A.M., Swailam, H.M., Hamed, Y.S. (2023). Composition, Structure, and Techno-Functional Characteristics of the Flour, Protein Concentrate, and Protein Isolate from Purslane (Portulaca oleracea L.) Seeds. Plant Foods for Human Nutrition, 78(1), 117-123. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/PMC9947059
17- حسینی، س.ز.، علیپور، ب.، محبی، ز. (1394). خرفه؛ غذای برتر آینده. مجلّه ی طب سنّتی اسلام و ایران، 6(3)، 257-265. قابل دسترس از: http://jiitm.ir/article-1-615-fa.pdf
18. Petropoulos, S., Karkanis, A., Fernandes, A., Barros, L., Ferreira, I., Ntatsi, G., … Khah, E. (2015). Chemical Composition and Yield of Six Genotypes of Common Purslane (Portulaca oleracea L.): An Alternative Source of Omega-3 Fatty Acids. Plant foods for human nutrition (Dordrecht, Netherlands). Retrieve from https://core.ac.uk/153414028.pdf
19- فرفخ (خرفه)، دایره المعارف بزرگ طب اسلامی، ج 2، ص471.
20. Purslane. Drugs.com, Know more. Be sure. Retrieved from https://www.drugs.com/npp/purslane.html
21. Shobeiri, S.F., Sharei, S., Heidari, A., & Kianbakht, S. (2009). Portulaca oleracea L. in the treatment of patients with abnormal uterine bleeding: a pilot clinical trial. Phytotherapy Research, 23(10), 1411-1414. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19274703/
22. Thyroiditis. Cleveland Clinic. Retrieved from https://my.clevelandclinic.org/15455-thyroiditis
23. Purslane Benefits and Uses as Herbal Medicine. The Herbal Resource. Retrieved from https://www.herbal-supplement-resource.com/